سه شنبه 13 دي ماه 84 با دبيري مريم صباغزاده،
چهارمين جشنوارهي “قلم زرين” در زمينههاي شعر، ادبيات داستاني، نقد و پژوهش ادبي فراخوان داد
سرويس: فرهنگ و ادب - كتاب
خبرگزاري دانشجويان ايران - تهران
سرويس: فرهنگ و ادب - كتاب
چهارمين جشنواره قلم زرين، 14 تيرماه سال آينده، همزمان با روز قلم، برگزار ميشود.
به گزارش گروه دريافت خبر ايسنا، هدف از برگزاري اين جشنواره، گزينش، معرفي و تقدير از آثار برگزيده ادبي و همچنين تكريم و تقدير از مولفان و پديدآورندگان آثار برتر در حوزه ادبيات عنوان شده است.
بههمين منظور، دبيرخانه جشنواره از كليه شاعران، نويسندگان و ناشران دعوت كرده است تا براي شركت در اين جشنواره، سه نسخه از آثار چاپ اول خود را در گستره ادبيات (شعر، ادبيات داستاني، نقد و پژوهش ادبي) كه در سال 84 منتشر كردهاند، حداكثر تا 20 فروردين سال 85 به نشاني تهران، خيابان سيدجمالالدين اسدآبادي، بعد از ميدان اسدآبادي، بين خيابانهاي 44 و 46 شماره 390، طبقه دوم، يا به صندوق پستي 7367 - 14155 بفرستند.
دبير اين دوره جشنواره، مريم صباغزاده ايراني - نويسنده و روزنامهنگار - است.
مجموعهي شعر گيلکي «باد بامو دورشين باورد» سرودهي مسعود پورهادي بهزودي منتشر ميشود
سرويس: فرهنگ و ادب - كتاب
خبرگزاري دانشجويان ايران - رشت
سرويس: فرهنگ و ادب - كتاب
مسعود پورهادي - شاعر گيلکيسرا و محقق گيلک - مجموعهاي از شعرهاي گيلکي خود را بهنام «باد بامو دورشين باورد» در حال چاپ دارد.
به گزارش خبرنگار خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)، اين مجموعه که توسط نشر فرهنگ ايليا به چاپ خواهد رسيد، هماکنون مراحل حروفچينياش به پايان رسيده و در نتظار کسب مجوز براي چاپ است.
کتاب «بررسي ويژگيها و ساختار زبان گيلکي» (گويش رشتي) نوشته مسعود پورهادي در مراسمي که ششم آذرماه بهمناسبت هفته کتاب و با عنوان تقدير از خادمان کتاب گيلان برگزار شده بود، بهعنوان کتاب برگزيده استان انتخاب شد.
با حضور علي معلم، ضياءالدين ترابي، صابر امامي و ضياء قاسمي،
«از سمرقند چو قند» - گزينهاي از شعر معاصر تاجيكي ازبكستان - نقد ميشود
سرويس: فرهنگ و ادب - كتاب
خبرگزاري دانشجويان ايران - تهران
سرويس: فرهنگ و ادب - كتاب
يكصد و چهل و دومين نشست هفته كانون ادبيات ايران، روز شنبه 17 دي ماه، به نقد و بررسي كتاب، «از سمرقند چو قند» اختصاص دارد.
به گزارش گروه دريافت خبر ايسنا، كتاب «از سمرقند چو قند» تاليف دكتر ابراهيم خدايار - عضو هيات علمي دانشگاه تربيت مدرس - گزينهاي از شعر معاصر تاجيكي ازبكستان است.
شاعران و پژوهندگاني ازجمله علي معلم، ضياءالدين ترابي، صابر امامي و ضياء قاسمي، اين اثر را نقد و بررسي ميكنند.
«از سمرقند چو قند» از سوي نشر اشاره و با همكاري مركز تحقيقات زبان و ادبيات فارسي دانشگاه تربيت مدرس منتشر شده است. در اين مجموعه، شعرهاي 20 شاعر فارسي زبان ازبك از جمله حيات نعمت سمرقندي، حضرت صباحي عبدالله سبحان، عبدالله رحمان، شادي كريم و سعيده سينوي و ديگران گردآوري شده است.
از ابراهيم خدايار تاكنون آثاري همچون «باغ بسيار درخت» (گزيدهي شعر معاصر ايران و افغانستان و ازبكستان)، «سفر به شرق» و «ربالمثلهاي فارسي - ازبكي» منتشر شده است.
نقد و بررسي «از سمرقند چو قند» روز شنبه 17 ديماه ساعت 17 در محل كانون ادبيات ايران، واقع در تهران، خيابان مفتح، روبهروي مجموعه ورزشي شيرودي، خيابان اردلان، شماره 31 برگزار ميشود.
يك عمر شاعري؛
"م.آزاد" و "مفتون اميني" در جايزهي بيژن جلالي تقدير ميشوند
سرويس: فرهنگ و ادب - ادبيات
خبرگزاري دانشجويان ايران - تهران
سرويس: فرهنگ و ادب - ادبيات
محمود مشرف تهراني (م. آزاد) و يدالله مفتون اميني در جايزهي بيژن جلالي تقدير ميشوند.
به گزارش خبرنگار خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)، چهارمين دورهي جايزهي بيژن جلالي، روز پنجشنبه بيستودوم ديماه، در مراسمي، از يك عمر فعاليت هنري اين دو شاعر پيشكسوت تجليل ميكند.
در اين مراسم، صفدر تقيزاده دربارهي م. آزاد و كاميار عابدي دربارهي مفتون اميني سخنراني ميكنند.
در ديگر بخشهاي اين برنامه هم جواد مجابي به بررسي چشمانداز شعر امروز ايران از سال 80 به بعد ميپردازد، سيمين بهبهاني در سخناني ياد منوچهر آتشي - شاعر معاصر فقيد - را گرامي ميدارد و دكتر احمد جليلي - دبير جايزه - هم دربارهي اين جايزه حرف ميزند.
به گزارش ايسنا، محمود مشرف تهراني (م. آزاد) متولد آذرماه سال 1312 است. از دانشكده ادبيات دانشگاه تهران فارغالتحصيل شده و نخستين مجموعهي شعرش را با عنوان «ديار شب»، با مقدمهي احمد شاملو، در سال 1334 منتشر كرد.
«قصيده بلند باد»، «آيينهها تهي است»، «بهارزايي آهو»، «با من طلوع كن»، «بايد عاشق شد و رفت»، «پريشادخت شعر» و «گل باغ آشنايي» (كليات) ازجمله مجموعههاي شعر منتشرشدهي م. آزاد هستند.
او كه حدود 50 عنوان كتاب هم براي كودكان و نوجوانان منتشر كرده، در چند سال اخير كار بازنويسي شاهنامه براي اين گروه سني را شروع كرده كه چند جلد آن نيز بهچاپ رسيده است.
اين شاعر پيشكسوت، اين روزها وضع جسماني مناسبي ندارد و بهتازگي از بيمارستان مرخص شده كه احتمالا دوباره بستري خواهد شد.
منوچهر آتشي چندي پيش در مقالهاي در مجلهي گوهران، درباره م. آزاد نوشته بود كه او شاعر استخوانداري است كه همين امروز هم اگر كمي سر حال و سبكتر باشد، همانگونه نوگرا، جستوجوگر و نقاد خوبي است.
يدالله مفتون اميني هم متولد خردادماه سال 1305 در شهرك شاهيندژ واقع در پيرامون تبريز است.
از دانشكده حقوق دانشگاه تهران در رشته حقوق قضايي فارغالتحصيل شده و «درياچه»، «كولاك»، «انارستان»، «نهنگ يا موج»، «فصل پنهان»،«يك تاكستان احتمال»، «سپيدخواني روز» و «عصرانه در باغ رصدخانه» از مجموعههاي شعري است كه تاكنون منتشر كرده است.
«شب هزارودو» نيز مجموعهي شعر در دست انتشار اوست. شناختنامهي او نيز با عنوان «موج روشناييها» به چاپ خواهد رسيد.
داوري اين دورهي جايزهي بيژن جلالي را سيمين بهبهاني، كاميار عابدي، احمد جليلي، علي ميرزايي، بهاءالدين خرمشاهي، كامران فاني، صفدر تقيزاده، احمد غلامي، جواد مجابي و محمد شمس لنگرودي برعهده داشتهاند.
بهگفتهي احمد جليلي - دبير جايزه - شاعراني كه از آنان تقدير ميشود، از شاعراني هستند كه تاكنون كمتر به آنها پرداخته شده و حقشان ادا نشده است.
از سال 78، همزمان با درگذشت بيژن جلالي در بيستوچهارم ديماه، مراسم يادبودي براي او برگزار ميشد كه طبق خواستهي برادرش - مهرداد جلالي - اين مراسم از سال 81 از يك يادبود صرف خارج شد و بهخاطر انجام يك فعاليت فرهنگي، قرار شد جايزهي ادبي بيژن جلالي برقرار شود.
در دورهي اول اين جايزه، به محمد حقوقي، محمد شمس لنگرودي و كاميار عابدي، بهعنوان سه منتقد از سه نسل تعلق گرفت و در دورهي بعد سيروس شميسا و جواد مجابي بهخاطر فعاليت عمدهشان در زمينهي نقد ادبيات كلاسيك و معاصر برگزيده شدند. در دورهي سوم نيز از سيمين بهبهاني تقدير شد.
منوچهر آتشي، محمدعلي سپانلو، فرخ اميرفريار و محمد حقوقي نيز در دورههاي قبل بهعنوان داور همكاري داشتند.
مراسم يادبود يك شاعر معاصر برگزار ميشود
سرويس: فرهنگ و ادب - ادبيات
خبرگزاري دانشجويان ايران - تهران
سرويس: فرهنگ و ادب - ادبيات
مراسم يادبودي بهمناسبت درگذشت ترانه سهراب (خلعتبري) _ شاعر _ جمعه برگزار ميشود.
به گزارش گروه دريافت خبر ايسنا، اين مراسم جمعه 16 ديماه جاري از ساعت 16:30 تا 18 در مسجد الجواد (ع) ميدان هفتم تير تهران برگزار خواهد شد.
از ترانه سهراب چند مجموعهي شعر منتشر شده است.
نيما يوشيج، شاعري ديرآشنا؛ اما همچنان مورد توجه
سرويس: فرهنگ و ادب - ادبيات
خبرگزاري دانشجويان ايران - تهران
سرويس: فرهنگ و ادب - ادبيات
شعر نيما يوشج را شعري دشوار و ديرآشنا ميدانند؛ با اينحال، دو مجموعه از كليات و گزيدهي شعرهاي پدر شعر نو ايران در چند سال گذشته به چاپ ششم رسيدهاند.
به گزارش خبرنگار خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)، «مجموعهي كامل اشعار نيما يوشيج» با گردآوري سيروس طاهباز، از اوايل دههي 70 تا امروز به چاپ ششم رسيده و گزينهي شعرهاي او هم با گردآوري يدالله جلالي پنداري طي سال جاري به چاپ ششم رسيد.
مجموعهي كامل شعرها را انتشارت نگاه منتشر ميكند كه مجموعهي نامههاي نيما و دفتري از شعر زمان ما بهقلم محمد حقوقي دربارهي او را هم منتشر كرده و گزينهي شعرها ازسوي انتشارات مررواريد به چاپ ميرسد كه چاپ نخست آن در سال 75 عرضه شده است.
سيروس نيرو - از شاگردان پدر شعر نو ايران - نيز «كليات نيما يوشيج» را با تصحيح توسط انتشارات تنديس منتشر كرده است.
نيرو كه پيش از اين نيز «خوانش شعر نيما» را منتشر كرده، معتقد است: شعرهاي نيما تا امروز با غلطهاي زيادي چاپ شده و كار سيروس طاهباز نيز داراي اشكالهاي زيادي است.
او همچنين كار مهدي اخوان ثالث را دربارهي شعرهاي نيما كاري ضد نيمايي ميداند و ميگويد: اخوان شاعر خوبي بود؛ اما ميانهاش با نيما خوب نبود و به او بيمهري كرده است.
دو كتاب «بدعتها و بدايع نيما يوشيج» و «عطا و لقاي نيما يوشيج» از مهدي اخوان ثالث در سال 76 از سوي انتشارات زمستان به چاپ رسيدهاند.
به گزارش خبرنگار ايسنا، مجموعهي مقالههاي نيما دربارهي هنر و شعر و شاعري كه توسط سيروس طاهباز در زمان حياتش گردآوري و براي انتشار تدوين شده بود، با نظارت خانوادهي طاهباز ازسوي نشر نگاه تا نمايشگاه كتاب آينده منتشر ميشود.
طاهباز ازجمله مؤلفاني بود كه بخش عمدهاي از آثارش به بررسي و معرفي شعرها و نظريههاي شعري نيما يوشيج اختصاص يافت.
شناختنامهاي هم بهقلم محمد شمس لنگرودي دربارهي نيما از سري كتابهاي چهرههاي قرن بيستمي نشر قصه به چاپ رسيده است.
اما خانهي نيما يوشيج كه تاريخيترين خانهي روستاي يوش است و قدمت آن به دورهي قاجار باز ميگردد، به سازمان ميرث فرهنگي واگذار شده و چند سالي است كه قرار است موزه شود؛ كه هنوز اين اتفاق نيفتاده و كار به پايان نرسيده است.
پيكر نيما پس از درگذشتش در ابن بابويه به امانت گذاشته شد و در شهريور سال 1373 به يوش، منتقل و در محل حياط مركزي خانهي پدرياش به خاك سپرده شد.
نيما يوشيج - بنيانگذار شعر فارسي - در پاييز سال 1274 در يوش - از توابع كجور و بلده در استان مازندران - به دنيا آمد.
در همين روستا خواندن و نوشتن را آموخت. بعدها به شهر آمد به مدرسه سن لويي فرستاده شد و به تشويق نظام وفا به سرودن شعر پرداخت. در سال 1300 منظومهاي بهنام «قصه رنگ پريده» انتشار داد. در همين سال نخستين سرودههايش را در روزنامه «قرن بيستم» به سردبيري ميرزاده عشقي و در پاييز سال 1301 شعر «اي شب» را در روزنامه هفتگي نوبهار منتشر كرد.
نيما از سال 1317 تا 1320 در شمار هيات تحريريه مجله موسيقي بود و شعرهاي خود را در آن منتشر ميكرد.
او در 15 ديماه سال 1338 ديده از جهان فرو بست.
آثار خود نيما عبارتاند از: «تعريف و تبصره و يادداشتهاي ديگر» ، «حرفهاي همسايه» ، «حكايات و خانوادهي سرباز» ، «شعر من» ، «مانلي و خانهي سريويلي» ، «فريادهاي ديگر و عنكبوت رنگ» ، «قلمانداز» ، «كندوهاي شكسته» (شامل پنج قصهي كوتاه)، «نامههاي عاشقانه» و غيره.
دربارهي نيما، زندگاني و آثارش، پژوهشگران بسياري نوشتهاند كه از اين ميان به «دنيا خانهي من است» ، «خانهام ابري است» نوشتهي «تقي پورنامداريان» ، «روشنتر از خاموشي» نوشتهي «مرتضي كاخي» ، «منتخبي از شعر و نثر نيما» به كوشش «سيروس طاهباز» ، «گزينهي اشعار نيما» با مقدمهي «يدالله جلالي پنداري» ، «نامههاي نيما يوشيج» با گردآوري شراگيم يوشيج، «نگاهي به شعر نيما»ي «محمود فلكي» ، «نيما چشم جلال بود» از «جلال آل احمد»، «نيما يوشيج» (شرح منظومهي مانلي و پانزده قطعهي ديگر از نيما) «عبدالمحمد آيتي»، «اسنادي دربارهي نيما» اثر «علي ميرانصاري»، «نيما يوشيج به روايت «جلال آل احمد» از «منوچهر عليپور، «نيمايي ديگر» نوشتهي «ضياءالدين ترابي»، «نيما يوشيج، زندگاني و آثار» «ابوالقاسم جنتي عطايي» و آثار بسيار ديگري، ميتوان اشاره كرد.
مجيد روانجو مجموعهي شعر” آدم حس ميكند براي خوشبختي كوچك است “ را منتشر ميكند
سرويس: فرهنگ و ادب - كتاب
خبرگزاري دانشجويان ايران - اهواز
سرويس: فرهنگ و ادب - كتاب
دفتر شعري از مجيد روانجو با نام ” آدم حس ميكند براي خوشبختي كوچك است “ بهزودي منتشر ميشود.
به گزارش خبرنگار خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)، اين دفتر دربرگيرنده شعرهاي شاعر از سال 78 تا 83 است و به گفته وي بيشتر آنها پيشتر در ماهنامههاي ادبي مانند نافه، كلك، كارنامه، پيام شمال، گيلوا و نشريات بومي خوزستان به چاپ رسيدهاند.
” آدم حس ميكند براي خوشبختي كوچك است“، كه شامل 35 شعر است، هماكنون مراحل نشر خود را در انتشارات گيلنا (رشت) سپري ميكند و قرار است تا پيش از پايان سال جاري به بازار كتاب روانه شود.
نه فرماندهي شهيد، در كنگرهي سراسري شعر دفاع مقدس تجليل ميشوند
بروجردي، صياد شيرازي، پيچك، شيرودي، وزوايي و...
سرويس: فرهنگ و ادب - ادبيات
خبرگزاري دانشجويان ايران - تهران
سرويس: فرهنگ و ادب - ادبيات
در روزهاي برپايي چهاردهمين كنگره سراسري شعر دفاع مقدس، از نه شهيد سرافراز كه در مناطق غرب كشور حضور فعال و تعيينكنندهاي داشتند، تجليل خواهد شد.
به گزارش گروه دريافت خبر ايسنا، درا ين دوره از كنگره، ضمن گراميداشت ياد و خاطره حماسهآفرينان هشت سال دفاع مقدس در غرب كشور، از فرماندهان شهيد «محمد بروجردي»، «محمود شيرازي»، «علي صياد شيرازي»، «غلامعلي پيچك»، «علياكبر شيرودي»،
«محسن وزوايي»، «حاجبابا»، « جعفري» و «اديبان» كه عملياتهاي مناطق غربي كشور را در دوران دفاع مقدس هدايت ميكردند، تجليل خواهد شد.
از قيصر امينپور، محمدجواد محبت و كيومرث عباسي قصري نيز بهعنوان شاعراني كه آثاري در حوزهي دفاع مقدس دارند، تجليل ميشود.
همچنين در چهاردهمين كنگره شعر دفاع مقدس، 200 شاعر از سراسر كشور حضور خواهند داشت و كتاب «حماسه بازي دراز» نيز كه دربرگيرنده شعرهاي برگزيده دفاع مقدس در اين دوره است، منتشر و توزيع ميشود.
چهاردهمين كنگره سراسري شعر دفاع مقدس، روزهاي 27 تا 29 ديماه جاري در كرمانشاه و قصر شيرين برگزار ميشود.
با دبيريهاي موسوي گرمارودي و مشفق كاشاني،
جشنوارهي تجليل از شاعران انقلاب و جايزهي ادبي عاشورا برگزار ميشود
سرويس: فرهنگ و ادب - ادبيات
خبرگزاري دانشجويان ايران - تهران
سرويس: فرهنگ و ادب - ادبيات
جشنوارهي تجليل از شاعران انقلاب و جايزهي ادبي عاشورا زمستان سال جاري برگزار ميشود.
به گزارش خبرنگار بخش ادب خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)، علي موسوي گرمارودي دبيري جشنواره تجليل از شاعران انقلاب را بر عهده دارد كه 27 بهمنماه، بهاحتمال زياد در فرهنگسراي بهمن برگزار خواهد شد.
همچنين جايزه ادبي عاشورا هفتم اسفندماه در موزه امام علي (ع) برگزار ميشود كه دبيري اين جشنواره را عباس مشفق كاشاني بر عهده دارد.
اين جايزه كه قرار است بهصورت ساليانه تداوم داشته باشد، به بهترين شعر عاشورايي كه در سال 83 در كتاب يا نشريهاي چاپ شده است، جايزه خواهد داد.
شانزدهمين جشنواره شعر و ادب دانشجويان در دانشگاه علوم پزشکي گلستان برگزار شد
سرويس: فرهنگ و ادب - ادبيات
خبرگزاري دانشجويان ايران - رشت
سرويس: فرهنگ و ادب - ادبيات
شانزدهمين جشنواره شعر و ادب دانشگاههاي علوم پزشکي کشور و مراکز آموزش عالي استان گلستان با عنوان «گذر حادثه از پشت کلام» به مناسبت يادواره شهداي دانشجو با قالب شعر کلاسيک و نو موضوع آزاد و همچنين بخش ويژه شهداي دانشجو در دانشگاه علوم پزشکي گلستان برگزار شد.
به گزارش خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)، معاون دانشجويي فرهنگي دانشگاه علوم پزشکي گلستان در مراسم افتتاحيه اين جشنواره گفت: 746 اثر دانشجويي پس از فراخوان اين جشنواره از دانشگاههاي علوم پزشکي کشور و مراکز آموزش عالي استان به دبيرخانه جشنواره ارسال شد که هيئت داوران اين جشنواره پس از بررسي کليه آثار 45 نفر را جهت شرکت در اين جشنواره انتخاب کرد.
سيديعقوب جعفري افزود: پس از داوري نهايي از بين 45 اثر ياد شده 10 اثر در شعر سپيد، 10 نفر در شعر کلاسيک و 3 نفر در بخش ويژه انتخاب شدند.
شانزدهمين جشنواره شعر و ادب دانشجويان دانشگاههاي علوم پزشکي کشور و مراکز آموزش عالي استان گلستان با افتتاح نمايشگاه کتابهاي تخصصي ادبي، سخنراني دو نفر از شاعران معاصر کشور، اجراي موسيقي سنتي توسط گروه پرنيان و ارائه آثار برگزيدگان توسط دانشجويان به کار خود ادامه داد.
اين جشنواره با تقدير از نفرات برتر، مهمانان ويژه، هيئت داوران، نفرات برتر مسابقه فرهنگي و فراخوان فرهنگي ادبي و همچنين نفرات برتر نمايشگاه خوشنويسي که به مناسبت نهمين يادواره شهداي دانشجوي استان برگزار شده بود، به کار خود پايان داد.
خانهی شعر امروز از پایبست ویران است؟ / گفتگويى با محمدعلی سپانلو
«شعر باید مقداری به زندگی و واقعیت برگردد»
وضعیت شعر امروز را بسیاری از صاحبنظران بحرانی میدانند. به نظر میرسد شاعران امروز از آرمانگرایی شاعران نسلهای پیش سرخوردهاند و بيشتر به بازیهای کلامی تمایل پیدا کردهاند. صداى آلمان برای آشنایی با وضعیت شعر معاصر، با چند تن از شاعران و صاحبنظران گفتگوهایی انجام داده است.
ظاهرا بسیاری از شاعران پس از انقلاب ۵۷، و شاعران جوان دو دههی گذشته، برای بنای خانهی شعر خود، نیازی به استفاده از تجربههای شاعران نسلهای پیش، از جمله نسل شما، نمیبینند. آیا خود را در خانهی شعر امروز غریبه احساس میکنید؟
«والله هر کسی خودش را صاحبخانه احساس میکند. در این که بحثی نیست. اما ممکن است ته این یک خودپسندی یا اشتباه باشد. اما من هیچ مخالف نیستم که امروزیها کار تر و تازهای بکنند. اصلا. من فکر میکنم این شورشهاست که میتواند بعدا به یک مرحلهی سازندهای برسد. الان دو نسل ادبی از من گذشته است. من مشتاقانه چشم براه این هستم که نسل جدیدتر بتوانند ادبیات ایران را به افقهای تازهای رهنمون بشود. منتها ما موفقیت هر حرکتی را از محصولاتش میسنجیم. بیشمار کتابهای شعر درآمده، بیشمار تجربه هست منتها فکر میکنم موافق باشید که مشکل اصلی اینجاست که همهی این تجربهها یا اکثریت این تجربهها شکل هم هستند. مثل این است که به جای هقتصد تا شاعر، هفت تا شاعر دارند کار میکنند. هفت تا شاعر اگر راه تازهای داشتند که در این راه چیزی به میراث فرهنگی ما میافزودند کار مهمی بود. هنوز ما در وسط کار هستیم و هنوز نمیتوان قضاوت قطعی کرد. اما اذهان معاصر، کسانی که مطالعه میکنند، به جز نمودهای جرقههایی در این کارها، ناامیدند از این که در آثار منتشر شده تا این لحظه و از این دو نسل بعدی کارهایی باشد که بتواند در مسیر تکامل ادبیات ایران قرار بگیرد. خود این کلماتی که من الان دارم میگویم محل دعواست؛ ایا اصلا تکاملی در ادبیات وجود دارد، ایا اصلا شعر ادبیات است؟ اینها همه موضوع بحث است دیگر.»
اینها را میشود بحثهای مربوط به تئوری ادبیات قلمداد کرد. ضمن این که عدهای معتقدند بسیاری از شاعران امروز سعی میکنند بر مبنای تئوریهای وارداتی و بعضا ناقص و بد فهمیده شده شعر «متفاوت» بسازند. ربط و رابطهی تئوریهایی را که اینجا و آنجا مطرح میشود با شعر امروز چطور میبینید؟
«این چیزی که من دارم میبینم، چندین بار هم گفتم و با اعتراض هم مواجه شدهام، این است که در واقع شعر دارد شعر «نقد»ی میشود، شعر تئوریک میشود. فکر میکنم اگر من هم ۲۰ سالم بود و میخواستم سری توی سرها دربیاورم میرفتم و مقالههای آدورنو یا فوکو را میخواندم تا ببینم چی میگویند و من هم آن طور شعر بگویم که نسبت به گذشته فرق بکنم. شاید هم [شعر امروز با شعر گذشته] فرق هم کرده باشد. اما این فرق در حد بالایی نیست، اگر بود که همه میپذیرفتیم و بحثی نبود. و من آدمی نیستم که اینها را نخوانده باشم. چون بعضی از رفقای نسل ما میگویند اگر چیز خوبی بود تا به حال به گوش ما هم رسیده بود. اما من نه، من اینتها را میخوانم چون گاهی روی اینها کار هم کردهام. پس به نظرم یک مشکلی وجود دارد. مشکلی که اگر بشود کمی صراحت داشت باید گفت: کمبود نبوغ! این کمبود نبوغ و خلاقیت هست. اگر خلاقیتی وجود داشته باشد حتا با تظاهر به این تئوریهای زبانشناسی و فلسفی هم میتوانند کار خلاقه بکنند. اما امروز میبینیم فقط یک سری کار مکانیکی انجام میگیرد. رابطهی جمله را به هم زدن و بیاعتنا بودن به دستور زبان هیچ اشکالی ندارد، به شرطی که نبوغی بود که کاری ایجاد میکرد. اما فقط در اکثر این کارها تخریب را میبینیم. زلزله انجام میگیرد اما چیزی روی آن ساخته نمیشود. حتا این زلزله اینقدر قدرت ندارد که ساختهای کهن را ویران کند. به همین خاطر ما تازه داریم یک بازگشت به سمت ادبیات کهن میبینیم. یعنی بخشی از نسل جو.ان دارند غزل میسازند که غزلهای بسیار بینمکی هم هست و این جور چیز نوشتن یک مقدار توهین است به میراث غزل فارسی؛ ردیفهای طولانی و نوعی تصنع خنک و حتا ندانستن این که کارکرد غزل چیه و غزل چطور تا اینجا رسیده که اگر بشود ما از این بهترش کنیم. همهی این دلایل هست.
در حقیقت شاید بشود گفت که شعر باید مقداری به زندگی و واقعیت برگردد. عکسالعمل آن دورهی ما که همه چیز را سیاسی و اجتماعی میکردیم این شده که امروزه هیچ کس نمیخواهد به جامعه نگاه کند؛ به واقعیت. یعنی این شعرها باید حقیقت داشته باشد. عشقش باید عشق باشد و نه بازی با کلمه عشق. شعرش راجع به مشکل زندگی باشد و نه راجع به مشکل ساختن شعر. و این یعنی که اگر استعدادی وجود داشته باشد دارد خودش را از بهترین امکاناتش محروم میکند و اگر وجود نداشته باشد هم که اساسا خانه از پای بست ویران است.»
آیا شاعران پیش از انقلاب، مثلا همنسلان شما، زیادی سیاسی یا ایدئولوژی زده بودهاند، و شاعران جوان امروز در گریز از ایدئولوژی، یا در گریز از آرمانگرایی شاعران نسل شما، از شما فاصله میگیرند؟
«بله، این یک دلیل مهم روانی است که شاعر عمدا اندیشه را کنار میگذارد. چرا؟ چون دارند به ما میگویند این حرفها که شما زدید ما را به این روز رساند. خب. اما پاسخ این است؛ اولا همه شعرهای ما در دههی چهل سیاسی نبود. میشود گفت اجتماعی بود اما سیاسی نبود. بعد این که اینها ایدئولوژیکی نبوده. بخش عظیم آن شعرها به زندگی برمیگردد، نه ایدئولوژیکی بود و نه سیاسی. میشود گفت یک جور اجتماعیت توی آنها بوده. حالا عکسالعمل این شده که از آن طرف بام افتادهاند. اگر ما از زیادی ایدئولوژی رنج میبردیم و از زیادی نگاه به زندگی، امروزه از کمبود اندیشه و از کمبود آرمان رنج میبریم. ایدئولوژی به کنار، آیا نباید یک آرمانی از زیبایی وجود داشته باشد؟ اما ما در اغلب شعرهای امروز میبینم سراینده دارد مشکلاتش را بیان میکند، مشکلاتش را با لغت. اما ما میخواهیم ببینم این تولد، عشق، مرگ، هیجان، اضطراب، امید ... چگونه است. بهترین شعرهای دنیا را اگر نگاه کنید اینها را در خود دارند. پس خواننده باید دنبال چه بگردد؟ به همین دلیل میگویند شاعر مینویسد و دوستش میخواند. اگر غرض این است که هیچ. ممکن است آدم ریسک بکند و با نوعی نوپردازی به جایی برسد که کسی او را نفهمد. اما آن قیمت شجاعت اوست. اینجا شجاعتی در کار نیست. اینجا فقط تقلید است و عدم شجاعت. برای این آدم باید شجاع باشد. چطور میشود تو همهی این چیزهایی را که در زندگی میبینی، همهی واقعیتهایی را که در زندگی میبینی عمدا کنار بگذاری؟ چون شجاعت نداری! به نظر من این جبن است!»
از محمد علی سپانلو دهها کتاب شعر، ترجمه، پژوهش و تصحیح منتشر شده است. یکی از آخرین آنها چنان که شاعر میگوید «چاپ دوم کتاب «هزار و یک شعر» است که این پنج سال اخیر را هم به آن افزون کردهام و تقریبا یک قرن شعر فارسی را دربردارد. یعنی از تجدد تا شعر نو تا شعر امروز، که شاید کاملترین آنتولوژی شعر معاصر فارسی بود که حالا این یکی دیگر اکمل شده است!». آخرین مجموعه شعر سپانلو با عنوان «کاشف از یادرفتهها» قرار است تا پایان امسال برای انتشار آماده شود.
بهزاد کشمیریپور، گزارشگر صدای آلمان در تهران
فراخوان شعر در سالروز پيوند امام عشق و بانوي آبها
ستاد پيوند شجره طوبي از شاعران معاصر دعوت کرد به مناسبت سالروز ميلاد مولاي پارسايان و بانوي مهرباني ها ، سروده هاي خود را براي اين ستاد ارسال کنند.
اول ذيحجه سالروز پيوند خجسته امام علي (ع) و حضرت زهرا (س) است و شاعران مي توانند به اين مناسبت سروده هاي خود را براي چاپ در کتابي که از سوي ستاد يادشده منتشر خواهد شد به نشاني تهران ، خيابان انقلاب اسلامي ، خيابان 12 فروردين ، چهارراه شهيد نظري ، پلاک 21 ، انتشارات سنا ارسال کنند. آخرين مهلت ارسال آثار تا 16 ديماه و ارسال هر تعداد شعر در هر قالبي آزاد است.
شاعران جوان «قيصر امين پور» مي شوند
دبير علمي چهاردهمين کنگره شعر دفاع مقدس گفت: در اين کنگره 5 جايزه به نام جايزه "قيصر امين پور" به شاعران جوان اعطا خواهد شد و از شاعراني چون محمدجواد محبت از کرمانشاه و کيومرث عباسي قصري از قصرشيرين نيز تقدير به عمل مي آيد.
وي گفت : شعر دفاع مقدس و ادبيات مقاومت اکنون به جايي رسيده که داراي موضع و هويت ملي است و خنثي نيست وي با بيان اين مطلب افزود: اکنون شعر مقاومت با بيش از 20 سال تجربه شعري در اين زمينه ، به معيارهاي شعر جهاني نزديک شده است.
وي تصريح کرد: اين نوع شعر از رجزها و اشعاري که پيشتر براي ميدان جنگ مفيد بود به شعر تفکر، انديشه و پشتوانه رسيده است.
او در خصوص نگاه جوانان به شعر دفاع مقدس گفت : نسل جوان و جديد رويکرد پررنگي نسبت به شعر مقاومت دارد و در شعرهاي اين نسل ، موضع ، هويت ، تاريخ ، زمان و مکان وجود دارد. دبير علمي چهاردهمين کنگره شعر دفاع مقدس اظهار کرد: طي سال هاي گذشته اين نوع شعر در بين شاعران جوان رشد چشمگيري داشته است ، به گونه اي که حضور پررنگ جوانان باعث شده در اين عرصه به فضاي شعر جهاني برسيم.
قزوه به ويژگي هاي کنگره چهاردهم شعر دفاع مقدس اشاره کرد و گفت : در کنگره امسال حضور شاعران جوان بسيار رشد داشته است ، به گونه اي که دبيرخانه مجبور شده از شاعران کنگره سيزدهم بخواهد در اين کنگره شرکت نکنند. قزوه با اشاره به اين که از شاعران بزرگ بايد تا زماني که در قيد حيات هستند به بهترين نحو قدرداني کرد ، افزود: در اين کنگره قرار است از "قيصر امين پور" شاعر توانمند و باسابقه کشورمان تقدير شود. وي خاطرنشان کرد: چه عيبي دارد خيابان يا مجتمع فرهنگي در کشور به نام شاعران نامگذاري شود. وي گفت : در اين کنگره ياد شاعران برجسته دفاع مقدس از جمله محمدرضا آقاسي ، نجمه زارع و محمد عباسيه کهن و شهدا و سرداران منطقه غرب گرامي داشته مي شود. وي اظهار کرد: بر اساس آمار تاکنون 1400 شاعر آثارشان را به دبيرخانه کنگره ارسال کرده اند که از اين تعداد ، آثار 300 شاعر قابل چاپ شناخته شده است.
وي خاطر نشان کرد: در اين کنگره 150 شاعر از سراسر کشور حضور خواهند يافت و قرار است حدود يکصد شاعر آثار خود را ارائه کنند.
برپايي خيمه عاشورا در شهر ادب
شب شعر عاشورا با حضور شاعران ، نويسندگان و نغمه سرايان حسيني مصادف با اول ماه صفر در سه مقطع دانش آموزي ، دانشجويي و عمومي برگزار خواهد شد.
شب شعر عاشورا چهارشنبه و پنجشنبه 10 - 11 اسفند ماه مصادف با اول صفر در تالار حافظ شيراز برگزار خواهد شد. در اين شب شعر هر ساله سوژه اي براي شاعران در نظر گرفته مي شود که امسال حضرت سکينه دختر امام حسين (ع) و حضرت حميده دختر حضرت مسلم (ع) به عنوان موضوع در نظر گرفته شده است.
شعر عرصهاي براي جلوهگري زنان هنرمند
روح انگيز كراچي در نشست انجمن زنان پژوهشگر تاريخ گفت: به رغم تعداد اندك زنان شاعر در تاريخ ادبيات ايران شعر براي آنها عرصه اي بوده تا احساسات و تجربههايشان را روايت كنند
روح انگيز كراچي
تهران _ ميراث خبر
گروه تخصصي، آمنه شيرافكن: اگرچه 8 هزار شاعر مرد در تاريخ ادبيات ايران شناخته شده اما آمار تنها 400 شاعر زن را در تاريخ شعر ايران نشان ميدهد. با اين وجود شعر يكي از معدود عرصههايي است كه زنان بيش از ديگر عرصههاي هنري به بازگويي هويت و تجربههايشان در آن پرداختهاند.
«روحانگيز كراچي»، پژوهشگر در حوزه ادبيات در نشست زن در شعر معاصر ايران كه از سوي انجمن زنان پژوهشگر تاريخ برگزار شده بود با بيان اين مطلب افزود: «به رغم تعداد اندك زنان شاعر در تاريخ ادبيات ايران شعر عرصه وجوه نگاهي بوده است براي زنان تا به وسيله آن به بيان احساس و تجربههايشان از زندگي پردازند.»
در بررسي جايگاه زن در شعر، توجه به جايگاه شاعر از سويي و انعكاس تصوير و هويت زن در شعر پارسي از نكات قابل توجهي است كه اين پژوهشگر در گفتههايش آن دو را مورد تاكيد قرار داد.
شعر، تنها رشته هنري است كه زن راحتتر جواز ورود و حضور داشته است و ميتوان گفت كه بيشترين آثار هنري زنان نيز در همين حوزه شكل گرفته است. چنانچه در حوزههاي نجوم، موسيقي و نقاشي كمتر ميتوان از حضور زنان در اين عرصهها نشاني گرفت.
كراچي گفتار ويرجينا ولف، از فمينيست هاي دوران معاصر اروپا را مورد توجه قرار داد كه زن شاعر از آسانترين و ارزانترين وسيله استفاده كرده است تا خودش را اعلام كند.
نوشتن براي زنان در ساختار فرهنگي ايران، اغلب كار دشواري بوده است چرا كه علاوه بر دشواري نوشتن، حضور آنان به عنوان يك زن همواره در حاشيه قرار گرفته است.
حضور برخي از زنان شاعر مانند جميله اصفهاني نيز با برخي بدناميها و تهمتها براي وي همراه بوده است.
از سوي ديگر در كتاب مجالسالنفايس كه توسط اميرعلي شيرنوايي تاليف شده، عليرغم نام بردن از 398 شاعر، از شعراي زن آن دوره يادي نشده است. در حالي كه در همان دوران بررسي ديگر تذكرهها نشان ميدهد كه در قرن نهم و همزمان با نگارش و تاليف اين كتاب بيش از 20 شاعر زن وجود داشتهاند.
به گفته كراچي، انقلاب مشروطه كه توام با ايجاد تغييرات اساسي در حيات سياسي، اجتماعي ايران بود در عرصههاي شعر و ادب نيز تغييراتي را به وجود آورد و همزمان با رشد انديشههاي انتقادي، الگوهاي ارزشي و معيارهاي سنتي حاكم بر فضاي ادبيات ايران نيز تغيير كرده، وارد مرحله تازهاي شد.
كاهش محدوديتها و ايجاد لوازم حضور زنان در عرصههاي اجتماعي و متعادل شدن جريان مرد محور ادبيات ايران از جمله تغييرات اساسي است كه با به وقوع پيوستن انقلاب مشروطه در كشور روي داد.
كراچي تغيير نگاه جنسيت محور نسبت به ارزشگذاري آثار هنري را از مهمترين رخدادهاي تاريخ ايران دانست و افزود: «در حال حاضر ميتوان به جرأت گفت كه جنسيت ديگر ملاك ارزش هنري نيست، بلكه ارزش هنري به جوهر هنري متكي است كه آن هم ناشي از تجربهها و دريافت شخصي شاعر است نه تنها جنسيت او.»
اين پژوهشگر حوزه ادبيات حضور 120 زن شاعر معاصر را نقطه عطف ادبيات امروز دانست و گفت: «حضور اين تعداد شاعر زن با انديشه، زبان، لحن بيان و ذهنيتهاي متفاوت از زندگي اميددهنده و نويدبخش است.»
كراچي درباره حوزه دوم يعني انعكاس تصوير و هويت زن در شعر پارسي گفت: «با توجه به آثار گذشتگان زن در ادبيات حماسي نقش واقعي خود را داشته و هويت اصلي وي در حماسه مورد توجه قرار گرفته است. اين در حالي است كه در ادبيات عرفاني و مثنويهاي عارفانه زن مظهر هوس و نفس شيطاني بوده و از هويت واقعي خويش به دور مانده است.»
در ادبيات غنايي نيز زن مفهومي خيالي، دستنيافتني و بيوفا يافته است.
در منظومههاي ويس و رامين و شيرين و فرهاد نيز به رغم حضور زنان به عنوان يكي از شخصيتهاي اصلي داستان اما براي آنان تنها تصوير يك معشوق خيالي توصيف شده و يك زن آرماني مورد نظر بوده است.
گسست در اين سير با انقلاب مشروطه ممكن شد به گونهاي كه در اين دوران نياز به دگرگوني در شهر فارسي احساس شده و شاعران مترقي از عقبماندگي زن و ستم جنسي سخن گفتند و اين زمينهاي شد براي بازخواني شعر زن ايراني با تاكيد بر تجربههايش، كه در اين ميان عالمتاج قائممقامي و نيمتاج سلماسي به بيان هويتي از زن مستقل پرداختند.
شعر پروين اعتصامي در اين ميان بازتاب هويت يك زن سنتي اصيل است . بازگو ميكند اما فروغ هويت يك زن شهري عصيانگر را نشان ميدهد كه با ارزشهاي نهادينه شده درگير بوده است و در ابتداي يكي از شعرهايش و اين منم، زني تنها، در آستانه فصلي سرد، به سادگي عصيانش در برابر رويكردهاي سنتي نسبت به حضور زن را تصوير ميكند.
سيمين بهبهاني در دور دوم شاعرياش، خودش را نشان ميدهد در اين ميان طاهره صفارزاده، به جز شعر زادگاه از كنار موضوع بيان تجربههاي مربوط به يك زن شاعر به راحتي گذر ميكند.
در شعرهاي ميمنت ميرصادقي نيز مانند صفارزاده نميتوان نشاني از بازخواني تجربه زنانه در شعر شد.
پيچيده شدن شعر معاصر ديگر موضوع نشست زن در شعر معاصر بود كه كراچي به آن پرداخت به گفته وي، اگرچه شعر در دهه 40 و 50 روايت مستقيم اوضاع اجتماعي و شعر برخي شاعران تا حدودي سياستزده بود اما در دهه 60 و 70 تغييري در حوزه شعر پارسي رخ داد به گونهاي كه اين بار شعر به بازتاب چالش فرديت انسان بحرانزده معاصر با پيرامون پرداخت. انساني كه در اطرافش تضادهاي مختلفي را ميبيند و اين موضوع در شعر شاعران پيچيدگي را ايجاد كرده كه موجب دور شدن مخاطب از شعر شده است.
كراچي در اين ميان به شعر شاعران زن اميدوار است كه با بيان هويت مستقلي از خود بتوانند اين بحران را نيز پشت سر بگذارند.
وي به آينده زنان شاعر در اين برهه از زمان بيش از مردان اميدوار است چرا كه زنان هويت اجتماعيشان را به خوبي در اشعارشان تصوير ميكنند.