چهارشنبه 13 ارديبهشت 85
با نگاهي به هشت سال دفاع مقدس
مجموعه داستان شهيد «محمد الاسدي» نويسنده عراقي منتشر شد
خبرگزاري فارس: مجموعه داستان «پل» نوشته شهيد «محمد الاسدي» نويسنده عربزبان كه به رخدادهاي هشت سال دفاع مقدس پرداخته، با ترجمه «زهرا يزدينژاد» منتشر شد.
به گزارش خبرگزاري فارس، در اين كتاب 24 داستان از اين نويسنده عراقي جمعآوري شده كه در مجموع 209 صفحه را شامل ميشود.
«ياد ياران شهيد»، «شط دوب و گشتهاي شناسايي»، «كربلاي طف و سرزمين صالحيه»، «هواپيما و شهادت فرمانده»، «خاطرات گذشته»، «لبخن اجباري»، «جوانان شاد شدند» و هفده داستان ديگر، از جمله داستانهايي است كه از شهيد «محمد الاسدي» نويسنده عراقي در اين مجموعه منتشر شده است.
شهدي «الاسدي» در كتاب اين چنين معرفي شده: «نويسنده در يكي از مناطق جنوب عراق به دنيا آمد. از كودكي با رنج و محروميت زندگي كرد و در جنوب اين كشور با افتخار زيست... او جواني صدر گونه و خميني مسلك شد؛ مقاوم در برابر حكومت بعث جنايتكار. سال سوم دانشگاه بود كه فعاليتهاي تبليغي او، براي دستگاه هاي سركوبگر آشكار شد و ناچار دانشگاه را رها كرد.... هنگامي كه بر خاك ايران اسلامي قدم گذاشت، سلاحش را در جبههي حق عليه باطل در انتظار خود يافت و به نداي امام خميني(ره) لبيك گفت...»
مجموعه داستان «پل» با شمارگان سه هزار نسخه، قيمت يك هزار و 900 تومان و به وسيله انتشارات «خورشيد باران» چاپ و منتشر شده است.
«سلسله نشستهاي شاعران» در نوزدهمين نمايشگاه كتاب برگزار ميشود
خبرگزاري فارس: «سلسله نشستهاي شاعران» كه به شعرخواني و بررسي شعر فارسي از دهه هفتاد تا اكنون ميپردازد، از شانزدهم ارديبهشتماه به مدت 6 شب در نوزدهمين نمايشگاه كتاب برگزار ميشود.
عليشاه مولوي دبير ستاد برگزاري اين نشستها در گفتوگو با خبرگزاري فارس، اظهار داشت: دو شب اول اين نشستها با همكاري مجله تخصصي شعر گوهران، دو شب دوم با همكاري مجله نافه و دو شب آخر با همكاري مجله خوانش به پا خواهد شد.
وي افزود: شب اول به خواندن اشعار شاعران مهاجرت اختصاص دارد. در شب دوم نيز نشست شاعران اقوام(گيلك، لر، كرد، عرب و...) برگزار ميشود. شبهاي سوم و چهارم شعرخواني شاعران سراسر ايران برگزار ميشود و در دو شب آخر تحولات دهه هفتاد تا اكنون با برگزاري تريبون آزاد برگزار ميشود.
مجموعه شعر«لبخند ميزند اين زن» منتشر ميشود
خبرگزاري فارس: طي سال جاري از «داريوش معمار» مجموعه شعر «لبخند ميزند اين زن» و مجموعه مقالات «جنسيت و زنانگي» منتشر خواهد شد.
داريوش معمار -شاعر- در گفتوگو با خبرگزاري فارس، اظهار داشت: مجموعه شعر «لبخند ميزند اين زن» 120 صفحه دارد و شامل 60 شعر كوتاه ميشود كه توسط انتشارات «بوتيمار» منتشر خواهد شد.
وي افزود: اين مجموعه شامل دو دفتر است. دفتر اول «لبخند ميزند اين زن» و دفتر دوم «آوازهاي اهل هوا» نام دارند. اين اشعار در قالب آزاد سروده شدهاند و اشعار سالهاي 82 تا 84 مرا در برميگيرد.
معمار ادامه داد: مضامين اين اشعار عاشقانه و اجتماعي است و به لحاظ زباني در اين مجموعه نگاه من به مقوله زبان دچار دگرگوني شده و به سمت فضاي سادهتر و ملموستري رفته است.
وي گفت: پيش از اين، نگاه من به مقوله زبان به اين شكل بود كه زبان را به عنوان يك پديده ذهني در نظر ميگرفتم، اما امروز به اين اعتقاد رسيدهام كه شعر را بايد در زبان ساده جستجو كرد.
اين شاعر افزود: رويكرد شاعران مدرن به مقوله زبان از اتفاقات مهم چند سال گذشته است. زيرا شكلهاي زباني دروني ميشوند و شكل كاملتري در حيطه زبان در شعر اتفاق ميافتد.
وي درباره مجموعه مقالات خود گفت: بخشي از مجموعه مقالات «جنسيت و زنانگي» پيشتر در مطبوعات منتشر شده است. اين كتاب شامل دوازده مقاله است، برابرخواهي زنان از جنسيت و زبان، بردگي اختياري و مسئله زبان، جنسيت و زبان و جنسيت و نوشتار عناوين بعضي از مقالات اين كتاب است.
از اين شاعر مجموعه شعرهاي «جنازه مريم بنت سعيد» و «عاشقانههاي زني كه دوستش دارم» پيشتر منتشر شده است.
مجموعه داستان «سيامين حكايت سيتا» منتشر ميشود
خبرگزاري فارس: مجموعه داستان «سيامين حكايت سيتا» نوشته «رضا مختاري» كه دربرگيرنده 8 داستان كوتاه است، توسط نشر «چشمه» منتشر ميشود.
رضا مختاري -داستاننويس- در گفتوگو با خبرگزاري فارس، اظهار داشت: اين كتاب كه داستانهايش در فاصله سالهاي 75 تا 81 نوشته شده، اكنون در مرحله گرفتن مجوز نشر از وزارت ارشاد است. عناوين بعضي از داستانهاي اين مجموعه عبارتند از: «برف»، «نون و الدرخت و ديواري از علف كشيده به دور شهر»، «سيامين حكايت سيتا»، «يك نفر آن دورها ميدود» و «دزدمونا خوشبخت ميشود».
وي افزود: در داستانهاي اين مجموعه تجربههاي فرمي صورت گرفته است. دغدغه من در نگارش داستانهاي اين مجموعه، تجربه فرمهاي جديد داستان نويسي بوده است. اينكه از ساختارهاي تثبيت شده روايت فاصله بگيريم.
مختاري ادامه داد: تجربهگرايي در اين مجموعه داستان به معناي تجربيبودن داستانها نيست، بلكه به معني رفتن به عرصههاي جديدتري است كه پيش از اين كمتر در اين عرصهها قصه نوشته ميشد.
وي درباره زبان داستانهاي اين مجموعه گفت: من فكر ميكنم در اين مجموعه تنوع زباني وجود دارد.
اين داستاننويس به تازگي كتاب «دهان چهار» را منتشر كرده است كه گزيدهاي از نثرهاي گوناگون معاصر فارسي است. وي درباره اين كتاب گفت: سعي كردهام در اين كتاب نثرهايي را جمعآوري كنم كه كمتر به آنها توجه شده است.
مختاري كه سردبيري جنگ «رواي» را به عهده دارد، در پايان از چاپ جلد پنجم «راوي» در آيندهاي نزديك خبر داد.
حورا ياوري: «ماندلشتام» شاعري بود كه به درونش وفادار ماند
خبرگزاري فارس: حورا ياوري گفت: اسيپ ماندلشتام خود را در مركز بنيانيترين پرسشهاي جامعه قرار داده بود و آنچنان توانا بود كه صداي خودش را در پاي رويدادهاي زمان قرباني نكرد و هميشه سعي داشت به درون خود وفادار بماند.
به گزارش خبرگزاري فارس، «شب اسيپ ماندلشتام» با حضور جمعي از نويسندگان، شاعران و مترجمان ساعت 18 پنجشنبه 7 ارديبهشت به همت مجله «بخارا» در خانه هنرمندان ايران برگزار شد.
در ابتداي اين مراسم كه «علي دهباشي» سردبير مجله «بخارا» اجراي آن را بر عهده داشت، رضا سيدحسيني به سخنراني درباره شعر و زمانه «ماندلشتام» پرداخت و گفت: اواخر قرن 19 بزرگترين نويسندگان جهان در روسيه ظهور كردند. اين دوران، دوران عجيب و غريب مكتبهاي بزرگ دنيا بود كه همه اين مكتبها به روسيه هم كشيده شدند. اما وقتي اين مكتبها وارد روسيه ميشدند به صورت ديگري ظهور ميكردند.
وي ادامه داد:انقلاب روسيه به دنبال خود مكتبهاي ديگري آورد. مثلا فرماليسم روس، كه مقدمه نقد نو در جهان بود. در اين ميان 6 شاعري كه مكتب آكمهايسم را بنا نهادند، شعرشان بينظير بود.
اين مترجم در پايان سخنان خود به قرائت اولين شعري پرداخت كه از ماندلشتام ترجمه كرده بود و سالها پيش در مجله «كلك» به چاپ رسانده بود.
«احمد پوري» نيز در اين مراسم چند شعر از «ماندلشتام» را كه خود ترجمه كرده بود، خواند.
«حورا ياوري»، پژوهشگر ايراني مقيم آمريكا و نويسنده كتابهايي چون «ادبيات و روانكاوي» ديگر سخنران «شب اسيب ماندلشتام» بود. وي در ابتداي سخنان خود به اهميت تنظيم مجموعههايي درباره شاعران، نويسندگان و هنرمندان اشاره كرد و گفت: مجموعههايي مثل ويژهنامه «بخارا» بهترين منبع براي تحقيق درباره شاعران، نويسندگان و تمام كساني كه درباره آنها ويژهنامهاي تهيه ميشود، هستند.
وي درباره «ماندلشتام» اظهار داشت: ماندلشتام به عنوان يك شاعر بزرگ قرن بيستم در بسياري از كشورها قابل ستايش است. او روايت زندگي خودش را به روايت گسترده سرزمين خويش و بلكه به همه جهان پيوند داده بود.
ياوري اضافه كرد: ماندلشتام نماد آوارگي و سرگرداني بود. او مدام رشته تحصيلي، سرزمين و.... خود را تغيير ميداد. اما توان او اسير اين بيپيوندي نشد، بلكه قراردادهاي ثابتي كه براي ما وجود دارد به تمامي در ذهن او معناي متفاوتي داشت.
از اين نظر زندگي او نه تنها براي شاعران بلكه براي تمامي ما الگو و سرمشقي است كه به درون خود وفادار بمانيم و در برابر مشكلات سر فرو نياوريم.
سپس فصل 38 كتابي كه به قلم «نادژدا ماندلشتام»، همسر «اسيپ ماندلشتام»، كه شرح خاطرات وي از زندگياش با «اوسيپ» در سالهاي دشورا دربهدري آنها است، توسط «آناهيتا طاعتي» خوانده شد. اين متن را «رضا رضايي» ترجمه كرده بود.
«علي بهبهاني» نيز در پايان مراسم بخشي از ترجمه كتابي با عنوان «ماندلشتام، يك دور تمام» نوشته «ويكتور تراس» را كه خود ترجمه كرده بود، قرائت كرد.
مجموعه داستان «ناخمن» به چاپ رسيد
خبرگزاري فارس: مجموعه داستان «ناخمن» نوشته «لئونارد مايكلز» كه دربرگيرنده پنج داستان و دو مقاله است، با ترجمه «مهتاب كلانتري» انتشار يافت.
به گزارش خبرگزاري فارس، «ناخمن»، «معما كه تمامي ندارد»، «ناخمن در مسابقه اسبدواني»، «ناخمن اهل لسآنجلس» و « رمزشناسي» داستانها و «درآمدي بر زندگي در داستان» و «شخصي و فردي» مقالههاي اين كتاب هستند.
اولين داستان اين كتاب اينگونه آغاز ميشود: «در سال 1980، رافائل ناخمن، سخنران مهمان در رشته رياضيات دانشگاه كراكو برنامه بازديدش از آشويتس را كه پدربزرگ و مادربزرگش در آنجا مرده بودند ، لغو كرد و در عوض درخواست بازديد از گتوبي را كرد كه آنها در آن زندگي كرده بودند. كنسول آمريكا، درك ساليوان، ترتيبي داد تا يك راهنما ناخمن را در هتل ملاقات كند و آروز كرد كه ديگر سروكارش با او نيفتد. به نظرش ناخمن آدم يكدنده و از خود متشكري بود . به نظر ناخمن هم ساليوان آدمي رئيسمآب بود.»
اين كتاب توسط نشر «ني» با 143 صفحه، شمارگان 1650 نسخه و قيمت 1600 تومان به چاپ رسيده است.
شعرهاي «محدثي خراساني» درباره امام خميني و انقلاب منتشر ميشود
خبرگزاري فارس: مجموعه شعرهاي «مصطفي محدثي خراساني» درباره امام خميني(ره) و انقلاب كه حاوي 55 قطعه شعر است، بهزودي توسط مؤسسه تنظيم و نشر آثار امام خميني(ره) منتشر ميشود.
مصطفي محدثي خراساني -شاعر- در گفتوگو با خبرگزاري فارس، اظهار داشت: شعرهاي اين مجموعه در سالهاي 62 تا 68 و در قالبهاي غزل، دوبيتي، رباعي و نيمايي سروده شده است.
وي افزود: مراحل رشد و شكوفايي استعداد من همزمان با فراز و فرودهاي انقلاب بوده است. در شور و هيجانهاي انقلاب بود كه به كشف استعداد خود پي بردم.
اين شاعر ادامه داد: مهمترين دغدغه من در طول دو دهه كار شاعريام عشق به حضرت امام، آرمانها و ارزشهاي اصيل انقلاب اسلامي بوده است كه در شعرم متجلي شده است.
محدثي خراساني خاطر نشان كرد: زبان شعرهاي كساني مثل من كه در قالبهاي كلاسيك ميسرايند، نو كلاسيك است. يعني به لحاظ ظاهري پايبند به قوالب گذشتهاند اما تلاش ميكنند تا به لحاظ ذهني، مفهومي، درورنمايه، ساخت واژگان و تعابيري كه به كار ميگيرند، امروزي باشد.
پيشتر مجموعه شعرهاي دفاع مقدس اين شاعر با عنوان «طنين كوه» توسط انتشارات صرير منتشر شده است و به زودي نيز مجموعه شعر «سلوك باران» از سوي انتشارات «سوره مهر» منتشر ميشود.
كاوش در ادب كلاسيك با ابزار نوين نقد/5
ابومحبوب: اثر ادبي در زمانهاي مختلف، معناهاي مختلف ميدهد
خبرگزاري فارس: احمد ابومحبوب گفت: هر اثر ادبي در زمان خاصي پديد ميآيد، اما آن اثر امكان اين را دارد كه در زمانهاي مختلف معناهاي مختلف بدهد؛ مثلا «كليله و دمنه» را ميتوانيم با پيشرفتهترين تئوريها بخوانيم و نتايج و تحليلهاي جديد از آن استخراج كنيم.
احمد ابومحبوب -استاد زبان و ادبيات فارسي دانشگاه آزاد اسلامي- در گفت وگو با خبرگزاري فارس، اظهار داشت: وقتي به ادبيات به صورت يك علم نگريسته شد، طبيعتا اين علم نيازمند يك سري نظريه براي بررسي موضوعات خود است.
وي افزود: تئوريهاي ادبي، ابزارهاي نقد ادبي هستند، بنابراين اين تئوريها مثل تئوريهاي ديگر علوم نه زمان ميشناسند، نه مكان. اين تئوريها ميتوانند در هر كجاي جهان مورد استفاده قرار بگيرند.
ابومحبوب ادامه داد: استفاده از تئوريهاي ادبي نيازمند فرهنگ خاصي نيست، مثلا چون نظريه ساختارگرايي در بيرون فرهنگ ايران به وجود آمده، ما نبايد از آن استفاده كنيم؟ بعضي از پديدهها، در ادبيات تمام جهان مشترك است.
اين استاد دانشگاه با بيان اينكه بعضي از تئوريها تحت شرايط خاص اجتماعي، فرهنگي و انساني پديد آمدهاند، خاطر نشان كرد: اما آيا ميتوان گفت كه جوامع ديگر هيچ وقت آن شرايط خاص راتجربه نكردهاند؟ ما قرنها آثار كلاسيك خودمان را با ديد سنتي خواندهايم و بنابراين هميشه نتايج اخلاقي و سنتي از آن گرفتهايم، در نتيجه چيز تازه و جديدي از آنها بهدست نياورديم. ما ميتوانيم با بازخواني جديدتر، به تحليلها و معناهاي جديدتري برسيم.
وي گفت: ما ميتوانيم ساختارهاي را كه در آثار قديمي ما وجود دارد، بر اساس نظريههاي گوناگون تحليل كنيم. ما اول از همه بايد تئوريهاي ادبي را بر ادبيات كلاسيكمان اعمال كنيم، اگر نشد بگوييم كه نميشود. اكثر ما چون به اين مقولات آشنا نيستيم به مخالفت با اعمال اين نظريهها بر آثار كلاسيك برميآييم. نبايد به دليل عجز خودمان همه چيز را نفيكنيم. در ادبيات و هنر نبايدي وجود ندارد. هر پژوهشي شدني است.
ابومحبوب اظهار داشت: در واقع نظريهدادنهاي ما در عمل سست هستند، آنها در آثار كلاسيك اين نظريهها را به كار نبردهاند. شايد بيشتر ترجيح دادهاند نظريهپرداز و نظريهگو باقي بمانند تا اينكه عملا به نقد بپردازند. حال آنكه اگر عملا به نقد نپردازيم، نميتوانيم اثبات كنيم كه كاري شدني است يا ناشدني.
اين استاد دانشگاه اضافه كرد: متأسفانه استادان ادبيات فارسي به سمت نقد ادبي جديد قدم برنداشتهاند. استادان عمدتا كساني هستند كه در همين دانشگاهها با سيستم سنتي آموزش ديدهاند و با اين تئوريهاي جديد نقد ادبي آشنا نيستند و اين عدم آشنايي را به دانشجويان انتقال ميدهند.
وي در پايان گفت: من بارها به مراكز آموزشي و دانشگاهها پيشنهاد دادهام كه درسهايي را با عنوان تئوريهاي ادبي و ادبيات تطبيقي در ميان درسها گنجانده شود. اين درسها، مباحث امروز دنياي ادبيات است كه در هر صورت بايد در دانشگاهها تدريس شود.
كاوش در ادب كلاسيك با ابزار نوين نقد/6
گودرزي: همه نظريههاي نقد ادبي جديد وارداتي نيستند
خبرگزاري فارس: محمدرضا گودرزي گفت: نظريههاي نقد ادبي جديد، تماما وارداتي نيستند، در زمينه شعر توانستهايم به تئوريهاي جديدي برسيم كه كاملا حاصل پژوهش ايرانيان است.
محمدرضا گودرزي -منتفد ادبي- در گفتوگو با خبرگزاري فارس، اظهار داشت: وقتي طرفداران هرمنوتيك، «انجيل» را با ابزارهاي هرمنوتيك بررسي كردند، نشان دادند كه با ابزارهاي علمي جديد ميتوان متون كلاسيك را كاويد.
وي افزود: البته امكانپذير بودن اعمال نظريههاي جديد نقد ادبي بر ادبيات كلاسيك، به معناي ساده بودن اينگونه پژوهشها نيست. براي اين كار تسلط بر دو مقوله نقد ادبي مدرن و ادبيات كلاسيك لازم است. وقتي به پژوهشگران ايراني نگاه ميكنيم اين تصور به دست ميآيد كه آنها جمع اين مقوله را امكانپذير نميدانند.
اين منتقد ادبي اضافه كرد: هر ملتي براي اينكه ادبياتش را به جهان معرفي كند، ناچار است كه به گذشته ادبي خود رجوع كند. «جورج لوكاچ» در اوايل قرن بيستم بر آثار «هومر» كه دو هزار سال پيش در يونان نوشته شده است، نقدي نوشت. شايد به عقيده عدهاي با وجود پديد آمدن آثار ادبي زياد در دوران معاصر، او بايد به اين آثار جديد مراجعه ميكرد. اما او اين كار را كرد تا ضرورت آگاهي به ادبيات كلاسيك را اجتنابناپذير توصيف كند.
وي ادامه داد: متاسفانه جوانان امروز خيلي علاقهمند به مطالعه ادبيات كلاسيك نيستند، اگر چه شايد پرداختن به ادبيات كلاسيك ضرورت درجه اول ما نباشد، اما از ضرورتهاي مهم جامعه ادبي ما است.
گودرزي گفت: وقتي ما شاهنامه را با ابزارهاي نقد جديد بررسي كنيم، خود به خود به وجوهي توجه ميكنيم كه منتقدان قبلي به آن توجه نميكردند.
وي خاطرنشان كرد: تكيه ما در ادبيات كلاسيك فقط به دانشگاهها است، اما متاسفانه استادان دانشگاه اكثرا با نقد ادبي جديد آشنايي ندارند و چون اين مقوله دشوار و پيچيده است، به سمت آن نميروند و اينطور وانمود ميكنند كه نيازي به استفاده از اين نظريهها براي بررسي ادبيات كلاسيك نيست. حتي من ميخواهم فراتر روم و بگويم كه نقد ادبيات معاصر هم در دستور كار دانشگاهها نيست و بهترين نقدهاي ادبي، نقدهايي است كه خارج از دانشگاه توسط كساني كه شايد تحصيلات آكادميك ندارند، نوشته ميشود.
گودرزي در پايان گفت: متأسفانه داستاننويسان معاصر ما نيز با ادبيات كلاسيك آشنا نيستند، مثلا چند نفر را ميتوان سراغ گرفت كه «سمك عيار» يا ديگر متون ادبي كلاسيك را خوانده باشند؟ اين متون به لحاظ داستاني بسيار غني هستند كه بررسي آنها شناخت بيشتري به داستاننويسان ميدهد.
نيروهاي آمريكايي يكي از شاعران بزرگ عراقي را كشتند
خبرگزاري فارس: نيروهاي آمريكايي يكي از شاعران بزرگ مردمي عراق و فرزند وي را در غرب عراق كشتند.
به نوشته شماره امروز روزنامه اماراتي الخليج، پليس عراق اعلام كرد نيروهاي آمريكايي ديروز "سمران كيصوم الجفيفي" از شاعران معروف اين كشور و فرزند وي را در مركز شهر "الحديثه" در غرب عراق كشتند.
يكي از نيروهاي پليس راهنمايي و رانندگي شهر حديثه در 350 كيلومتري غرب بغداد گفت: «يك گروه از نيروهاي گشتي آمريكا جفيفي و فرزند 17 ساله وي ياسين را كه با خودرو در مركز شهر در حركت بودند هدف تيراندازي قرار دادند و آنها را كشتند.»
بنابر اين گزارش، اين شاعر عراقي و فرزند وي در بيمارستان شهر حديثه جان باختند.
كيصوم تا پيش از حمله به عراق، 20 سال در راديو بغداد و نيز شبكه ماهوارهاي اين كشور مجري بود.
كاوش در ادب كلاسيك با ابزار نوين نقد/7
كراچي: عروض و قافيه در دانشگاهها به عنوان نقد ادبي تدريس ميشود
خبرگزاري فارس: مهرانگيز كراچي گفت: اكنون در دانشگاههاي ايران مقولاتي مثل عروض، قافيه و ... به عنوان نقد ادبي تدريس ميشود، درصورتي كه نقد ادبي جديد چيزي كاملا متفاوت است.
مهرانگيز كراچي -استاد دانشگاه و پژوهشگر ادبي- در گفتوگو با خبرگزاري فارس، اظهار داشت: نظريههاي جديد نقد ادبي در شناخت بهتر ما از متون كلاسيك بسيار راهگشا است، بهويژه اينكه نظريههاي روانشناختي براي بررسي متون كلاسيك بسيار جذاب هستند.
وي افزود: به نظر من علت عدم آشنايي استادان دانشگاه با نقد مدرن ادبي اين است كه از طرفي آنها اكثرا با زبانهاي خارجي آشنا نيستند و از طرف ديگر ترجمه كتابهاي نقد ادبي ايران از كيفيت لازم برخوردار نيستند.
كراچي ادامه داد: اگر كتابهاي نقد ادبي را كه به فارسي ترجمه ميشود، بخوانيم، ميبينيم كه به دليل اينكه مترجم نتوانسته تئوريهاي دشوار ادبي را بفهمد، كتاب به شكل بدي ترجمه شده است. خيلي از جملات اين كتابها اصلا معني فارسياش مشخص نيست.
اين پژوهشگر اضافه كرد: متاسفانه دانشگاهها نه تنها در تدريس نقد ادبي با مشكل مواجه هستند، بلكه ادبيات معاصر نيز به دانشجويان تدريس نميشود. ادبيات فارسي در دانشگاهها تا دوران مشروطه متوقف شده است. بنابراين نميتوان از اين دانشگاهها توقع پژوهش در زمينه نقد جديد ادبي را داشت. وقتي در دانشگاههاي ما درباره «آخوندزاده» حرفي زده نميشود، چگونه ميتوان انتظار داشت كه استادان سركلاس درباره پستمدرنيسم در ادبيات صحبت كنند؟
كراچي گفت: مشكل ديگر دانشگاههاي ما در زمينه تدريس ادبيات فارسي،عدم شناخت و آشنايي استادان و دانشجويان با ادبيات فارسي ديگر كشورها است. تصور عمومي و رايج اين است كه ادبيات فارسي فقط در ايران به وجود ميآيد و پژوهش ميشود. اما اينطور نيست. مثلا من وقتي هند بودم كتاب تاريخ ادبياتي را ديدم كه فقط در زمينه ادبيات فارسي در هند نوشته شده بود. اين ادبيات درهند از مكتبها و گونههاي متفاوتي با ايران، تشكيل شده است.
وي در پايان گفت: بنابراين واحد ادبيات فارسي خارج از ايران نيز بايد مثل واحد نقد ادبي جديد به درسهاي رشته ادبيات فارسي اضافه شود.
كاوش در ادب كلاسيك با ابزار نوين نقد/8
آثار انتقادي درباره ادبيات كلاسيك به عدد انگشتان دست نميرسد
خبرگزاري فارس: عنايت سميعي گفت: در زمينه نقد ادبي، به لحاظ تاريخي دچار ضعف هستيم؛ گرچه گامهاي اول را برميداريم، اما با اين حال شمار آثاري كه از منظر نو به ادبيات كلاسيك نگاه كردهاند، از عدد انگشتان دست فراتر نميرود و بيشتر اين آثار پژوهش است، نه نقد ادبي.
عنايت سميعي -منتقد ادبي- به خبرنگار فارس گفت: من معتقدم، متن چه مدرن باشد چه كلاسيك، وقتي با نگاه امروز به آن نگاه شود، بيترديد همه ابراز و عناصر امروز نقد ادبي لحاظ ميشود، بنابراين نميشود فارغ از ديدگاه امروز و بياعتنا به مقوله مدرن به متن كلاسيك نگاه كرد.
وي افزود: متن كلاسيك وقتي كه مورد بازبيني و بازخواني قرار ميگيرد، جزيي از ادبيات امروز به حساب ميآيد. كاري كه مثلا زنده ياد «شاهرخ مسكوب» درباره «فرودسي» كرد. او كاملا با نگاه امروز به «شاهنامه» پرداخت. اگر بخواهيم جز اين تصور كنيم، كارمان ديگر نقد نيست، بلكه تحقيقي در خصوص متن است و تحقيق ابزارهاي خودش را دارد و نقد حساب نميشود. زيرا تحقيق در چارچوب زماني باقي ميماند.
سميعي ادامه داد: مثلا ميشود حافظ يا سعدي را از ديد سوررئاليستها، يا پستمدرنها نگاه كرد. بسته به ديدگاهمان، قرائتهاي ما نيز فرق ميكند. همچنين به منتقد بستگي دارد كه از چه حوزهاي به متن كلاسيك نگاه ميكند.
وي درباره امكانپذير بودن نقد مدرن ادبيات كلاسيك گفت: حتي غربيها نيز مثل «ايتالوكالوينو» با ابزارهاي مدرن نقد ادبي به متون كلاسيك ادب فارسي پرداختهاند. بنابراين اين پژوهشها شدني است و به غناي ادبيات فارسي ميافزايد.
سميعي گفت: ارتباط نسل جديد، روز به روز با ادبيات كلاسيك كمرنگتر ميشود و ديگر كتابهاي درسي هم جواب نميدهد، بنابراين بايد بحثهاي تازهاي دربگيرد تا با توجه به غناي ادبيات فارسي، بتوانيم مايهها و نكات نويي را در اختيار نسل جديد قرار بدهيم و اين كار شدني نيست، مگر با استفاده از نقد جديد ادبي.
وي افزود: شمار كساني «محمدرضا شفيعي كدكني» يا «سيرويس شميسا» كه به ادبيات كلاسيك مسلط هستند و با ابزارهاي مدرن به آن نگاه ميكنند، بسيار محدود است. از طرفي كساني كه نقد ادبي جديد مينويسند، ارتباط كمرنگي با ادبيات كلاسيك دارند و اگر هم داشته باشند، كار قابلي در اين زمينه انجام نميدهند.
اين منتقد در پايان گفت: من معتقدم يك پيوستاري در ادبيات فارسي وجود دارد. مثلا بسياري از شعرهاي پلكاني يا شعرهاي سپيدي كه گفته ميشود، ژرفساختهاي كهن دارد.
كاوش در ادب كلاسيك با ابزار نوين نقد/9
فارغالتحصيلان ادبيات فارسي سطحي و شبيه هم هستند
خبرگزاري فارس: كاووس حسنلي گفت:تا وقتي كه دورههاي كارشناسي ارشد و دكتراي ادبيات فارسي را در دانشگاهها گرايشي نكينم، فارغالتحصيلان اين دورهها، سطحي و به شدت شبيه هم هستند؛ اينطور نميشود كه دانشجويان ادبيات، همه چيز بخوانند، نتيجهاش همين ميشود كه اكنون ما ميبينيم.
كاووس حسنلي -استاد زبان و ادبيات فارسي دانشگاه شيراز- در گفتوگو با خبرگزاري فارس، اظهار داشت: براي بررسي يك متن، مهم نيست كه شيوههاي بررسي در جايي ديگر پديد آمدهاند. ميتوان تمام شيوههاي بررسي يك متن را بر هر متني اعمال كرد، خواه اين متن، متن كلاسيك ادب فارسي باشد.
وي افزود: لزوما نبايد هميشه شيوههاي سنتي را بر متنهاي كلاسيك اعمال كرد. مسلما ميتوانيم با ابزارهاي نو، متون كلاسيك را خوانش تازه كنيم و به درك تازهاي برسيم و لذت متن را صد چندان كنيم.
حسنلي ادامه داد: در مورد نقد متون كلاسيك ادبيات فارسي، بايد بگويم كه ما به شيوه سنتي هم نتوانستهايم متون كهن را خوب بررسي كنيم، چه برسد به اينكه با شيوههاي جديد اين متون را بكاويم.
اين استاد دانشگاه خاطر نشان كرد: نسل جديد منتظرند ببينند كه متون كلاسيك كه فينفسه ارزشمند هستند، ميتوانند تن به نقدهاي جديد ادبي بدهند يا نه. وقتي ببينند كه ميتوان مثلا مثنوي مولوي را با رويكردهاي جديد خواند و يك قابليتهاي جديدي را در آن كشف كرد، به مثنوي بيشتر علاقهمند ميشوند.
وي گفت: اينكه در ادبيات گذشته را بر نگاه نو ببنديم، خيانتي به ادبيات كلاسيك است. براي اينكه نيازهاي جوان امروز و علاقهمندان به تئوريهاي جديد، با گذشته متفاوت است.
وي درباره وضعيت ادبيات فارسي در دانشگاهها گفت: دانشجويان ادبيات فارسي تربيت شده يك نظام آموزشي هستند كه به شدت سنتي است و هيچ نگاه نويي را بر نميتابد. آنهايي كه متخصص ادبيات كلاسيك هستند، به جز عده معدودي فرصت خواندن نقدهاي ادبي را نداشته و ندارند و از طرفي كساني كه با نقدهاي جديد آشنايي دارند، ادبيات كلاسيك را نميخوانند. حتي كساني هستند كه هنوز باور نكردهاند كه ميتوان با رويكردهاي جديد به بازخواني متون كلاسيك پرداخت.
حسنلي اضافه كرد: من در سر كلاسها تجربه كردهام كه وقتي يك متن كلاسيك را تأويلي مدرن ميكنيم، براي دانشجويان چقدر جذاب است. آنها به شيوههاي جديد علاقه دارند، اما دانشگاه چيزي ندارد كه به آنها در اين زمينه بدهد.
وي در پايان گفت: وقتي رشته ادبيات فارسي گرايشي شد، بعد از مدتي ميتوان از دانشگاه انتظاري بيش از اين داشت.
مجموعه شعر «مگر سكوت خداوند» منتشر شد
خبرگزاري فارس: مجموعه شعر «مگر سكوت خداوند» گزينهاي از سرودههاي «محمد شريفي نعمتآباد» در سالهاي 1363 تا 1383 توسط «مؤسسه فرهنگي -هنري مفرغنگار» منتشر شد.
به گزارش خبرگزاري فارس، اشعار اين مجموعه در قالب آزاد سروده شده است.
«بيتوته در مغرب»، «انگور تشنه» و «آن هفته» اسامي برخي از اشعار اين مجموعه است.
«شريفي نعمتآباد» علاوه بر شعر به نوشتن داستان و ترجمه ادبي نيز ميپردازد. وي متولد 1340 است.
در پي شعري كوتاه از اين مجموعه ميآيد:
«هايهاي ليلي/ از ميان رعد/ بلند است/ ميگريد اين مجنون/ در حياط خانه من.»
كتاب «مگر سكوت خداوند» با 215 صفحه، شمارگان سه هزار نسخه و قيمت 2200 تومان در دسترس علاقهمندان قرار گرفته است.
مجموعه داستان «مقبرهدار ... و مرگ» به بازار كتاب آمد
خبرگزاري فارس: مجموعه داستان «مقبرهدار ... و مرگ» نوشته چهارده نويسنده آلماني، از جمله «توماس مان»، «برتولت برشت»، «هاينريش بل» و «فرانتس كافكا» با ترجمه «محمود حسينيزاد» انتشار يافت.
به گزارش خبرگزاري فارس، «لودويگ توما»، «ايلزه آيشينگر»، «ولفگانگ بورشرت»، «هربرت ايزن ريش»، «زيگفريد لنتس»، «هرمان كانت»، «ياكوف ليند»، «كريستف مكل»، «يورك بكر» و «پتر هاندكه»، ديگر نويسندگان اين مجموعه داستان هستند.
مترجم در اين كتاب سعي داشته است تا لحن هر نويسنده را در ترجمه داستانهايش حفظ كند.
«مقبرهدار» تنها نمايشنامه كافكا است كه ناتمام مانده است. مترجم گنجاندن اين نمايشنامه را در اين مجموعه داستان به اين دليل دانسته است كه لحن و نثر كافكا در اين نمايشنامه سواي آن نثر و لحني است كه از او ميشناسيم.
داستان «مرگ» نوشته «توماس مان» كه يكي از داستانهاي اين مجموعه است اينگونه آغاز ميشود:
«پاييز آمده است و تابستان ديگر باز نمي گردد، ديگر هرگز تابستان را نخواهم ديد ...
دريا تيره و آرام است و باراني ريز و دلگير ميبارد.
امروز صبح كه باران را ديدم، به تابستان وداع گفتم و سلامي كردم به چهلمين پاييز زندگيام كه خود از راه رسيده است و با خود آن روزي را به همراه ميآورد كه گهگاه تاريخش را آرام پيش خود تكرار ميكنم، با حرمتي و با هراسي نهان ...»
كتاب «مقبرهدار ... و مرگ» با 172 صفحه، شمارگان 3150 نسخه و قيمت 1400 تومان از سوي انتشارات «هرمس» منتشر شده است.