نوذر پرنگ، غزلسراي ايراني درگذشت
سينا سعدي
نوذر پرنگ
نوذر پرنگ (1385-1317)
غروبا که ميشه روشن چراغا
ميان از مدرسه خونه کلاغا
ياد حرف هاي آن روزت مي افتم
که تا گفتي به جون و دل شنفتم
عجب غافل بودم من
اسير دل بودم من
اسير دل نبودم
اگر عاقل بودم من
شايد همه ايراني ها اين ترانه را با صداي منوچهر شنيده باشند اما کمتر کسي مي داند شاعر آن نوذر پرنگ است که غزل سرايي ماهر بود اما در پي نام و آوازه خويش نبود. همچنين ترانه معروف « اسب ابلق سم طلا » که با صداي ويگن معروف خاص و عام است از سروده هاي اوست.
نوذر پرنگ که شامگاه يکشنبه 22 مرداد در بيمارستاني در تهران خاموش شد، متولد 1317 بود. کار خود را از ترانه سرايي آغاز کرد و سپس به عنوان غزل سرا مشهور شد.
غزل هاي او چنانکه بيژن ترقي و مهدي برهاني در مقدمه کتاب او، « آن سوي باد » يادآور شده اند نخست در مجله سخن به چاپ مي رسيد که در آن سالها مشهورترين مجله ادبي ايران بود که دکتر پرويز ناتل خانلري منتشر مي کرد. بعدها دست به نوپردازي هاي هم زد اما از ميان مجموعه سروده هاي او غزل هايش مشهورتر است.
دوستانش مي گويند که از همان جواني از شهرت و چاپ اشعار خود گريزان بود و شعرهايي هم که گهگاه در اين مجله و آن هفته نامه به چاپ مي رسيد به اصرار دوستانش – محمد معلم، حسين سرفراز، نصرت رحماني، فريدون مشيري، ناد نادرپور، احمد سروش – انتشار مي يافت.
بي اعتنايي او به سروده هايش به حدي بود که اشعار او به وسيله دوستان او نامگذاري مي شد. در صفحه اول «فرصت درويشان» که در سال 1365 به وسيله انتشارات پاژنگ منتشر شده مي خوانيم: «همه شعرهاي اين مجموعه بجز يک غزل به وسيله دوستان شاعر نام گذاري شده است.»
همين بي اعتنايي سبب مي شد که در پي گردآوري و چاپ آثار خود برنيايد. از دو کتابي که از او منتشر شده، « فرصت درويشان » به اصرار ناشر گردآوري شده و « آن سوي باد » به همت بيژن ترقي، ترانه سراي معروف انتشار يافته است.
مريد حافظ بود و در غزل سرايي از او تقليد مي کرد. در سالهاي اوليه انقلاب علي موسوي گرمارودي در روزنامه اطلاعات يک ويژه نامه ادبي داير کرد که نام آن « گلچرخ » بود. اين واژه را از نوذر پرنگ به عاريت گرفته بود که در غزلي در ستايش حافظ گفته است:
بعد حافظ کس چنين گلچرخ رنگيني نزد
بسته عهدي ديگر اي گل، چرخ با دوران تو*
از سروده هاي نو پردازانه او چند شعر معروف است. از جمله شعر « ره آورد » در کتاب «فرصت درويشان» که به عنوان بهاريه، نوروز امسال در همين سايت اننشار يافت.
چون بهار از سرزمين سبز جادوييش
جامه هاي نيک، رنگارنگ
ارمغان مي آورد زي دشت هاي خالي و عريان.
وز نشاط عيد نارستان،
پوستين سبز خود مي افکند بر دوش.
وان تناور نارون هاي کنار کوه،
مي تکانند از غبار برف بالا پوش.
هان و هان هشدار
اي سپهر تيرهء تا جاودان ها دور
وز حصار روز و شب مهجور
وي بهار روستا آرا
اي کهن پيرِ کهن آرا
آنقدر مي مان
آنقدر مي گرد
تا بر افتد رسم اين بيداد
آدمي در بند و مرغ آزاد
* اين بيت از غزلي است با عنوان « معني نازک » که در وصف و ستايش حافظ گفته شده است:
اي دل عالم اسير کلک مشک افشان تو
روح دنياي اثير آيينه دار جان تو
غزل ادامه مي يابد و به اين بيت مي رسد:
اين قلم ديري است در جهل مرکب مانده است
کو يد بيضا و انگشت ورق گردان تو
در کانون ادبیات
اشعار حافظ موسوی نقد می شود
نشست این هفته کانون ادبیات ایران به نقد و بررسی مجموعه شعر " زن ، تاریکی ، کلمات " سروده حافظ موسوی اختصاص دارد .
به گزارش مهر، در این نشست منتقدانی همچون لادن نیک نام و مهرنوش قربانعلی در حضور شاعران و علاقه مندان شعر و ادب آخرین مجموعه شعر حافظ موسوی با عنوان گ زن، تاریکی، کلمات " را نقد و بررسی می کنند .
این نشست روز دوشنبه 23 مرداد ساعت 17 در محل کانون ادبیات ایران واقع در خیابان مفتح جنوبی ، روبروی ورزشگاه شیرودی ، خیابان اردلان ، شماره 31 برگزار می شود .
جشنواره ادبی " سیمای آفتاب " با شعرخوانی قیصر امین پور و علی معلم برگزار می شود
جشنواره ادبی سیمای آفتاب با محور موضوعی " بعثت " ، روز دوشنبه سی ام مرداد ماه جاری در انجمن آثار و مفاخر فرهنگی برگزار می شود .
به گزارش خبرنگار فرهنگ و ادب مهر ، در این جشنواره بیست شاعر معاصر از سراسر کشور به قرائت تازه ترین سروده های خود در ارتباط با بعثت نبی اکرم(ص) و پیامبر اعظم(ص) خواهند پرداخت .
در این جشنواره که دبیری آن را دکتر سید علی موسوی گرمارودی بر عهده دارد ، شاعرانی چون : قیصر امین پور ، علی معلم دامغانی ، موسوی گرمارودی ، محمد جواد محبت ، محدثی خراسانی و ... به شعرخوانی می پردازند .
همچنین دکتر میر جلال الدین کزازی با موضوع : سیمای پیامبر در شعر خاقانی ، محمد حسین ساکت با موضوع : پیامبر (ص) و سیره ، دکتر مهدی محقق با موضوع : چهره پیامبر در شعر ناصر خسرو و دکتر موسوی گرمارودی با موضوع : سیمای پیامبر در شعر جمال الدین اصفهانی به سخنرانی می پردازند ، سخنرانان برای ارائه مطالب خود طبق زمان بندی انجام شده در حدود بیست دقیقه فرصت خواهند داشت .
ورود سایر علاقه مندان به این نشست که عصر روز دوشنبه سی ام مرداد از ساعت 16 لغایت 30/19 برگزار خواهد شد ، آزاد اعلام شده است .
یک شاعر جوان در گفتگو با مهر :
داوری های حوزه شعر ناعادلانه و به دور از معیارهای ادبی است
مهرداد جاور ( ادیب مرندی ) شاعر ، گفت : داوری ها و قضاوت ها در سلسله جشنواره ها و مسابقات ادبی به ویژه " شعر جوان " ناعادلانه و به دور از معیارهای لازم است .
این شاعر معاصر در گفتگو با خبرنگار فرهنگ و ادب مهر ، با بیان این مطلب افزود : متاسفانه تا امروز هیچ مدیر فرهنگی یا نهاد شناخته شده ای برای جلوگیری از سوء استفاده های ادبی اقدام و تدبیر موثری نداشته است ، زیرا چند نام شناخته شده در برخی دستگاه ها و سازمانهای فرهنگی ، مدیران فرهنگی را در انحصار و خدمت افکار خود گرفته اند .
مهرداد جاور با اشاره به ضرورت تشکیل انجمنی صنفی برای شاعران در جلوگیری از برخی مسائل و سوء استفاده های سازمان یافته تصریح کرد : انجمن های صنفی بایستی توجه و عنایت بیشتری به رشد و معرفی استعدادهای جوان داشته باشد ، شاعران جوانی داریم که در شهر ستانها و روستاها و بخش های دور افتاده مملکت زندگی می کنند و استعدادهای سرشاری دارند ، نباید نگاه ما فقط به پایتخت و کانونهای ادبی و فرهنگی تهران باشد ؛
وی اضافه نمود : احترام بزرگواران و پیشکسوتان و استادان بر سر جای خود محفوظ است و باید باشد ، لیکن جوانان بیشتر نیاز به معرفی دارند و بدین طریق انگیزه می گیرند و در غیر این صورت این ذهنیت برایشان تداعی می شود .که شعر و شاعری کاری بیهوده است در هیچ جایگاه و رسانه ای معرفی نمی شود .
وی گفت : بنده خودم شاعران جوان و نوجوان بسیاری می شناسم که در حوزه شعر سپید و حتی کلاسیک ، بسیار قوی و صاحب سبک هستند ، لیکن به علت عدم وجود " سیستم شناسایی و معرفی استعداد " که نبود آن محسوس است ، عملا خاموش و گمنام اند و این گمنامی ممکن است به مرور زمان از انگیزه و احساس آنان بکاهد و منجر به ترک کار ادبی گردد .
ادیب مرندی یادآور شد : متاسفانه داوری ها تماما توسط همان 5 یا 6 نفری انجام می گیرد که در بحث باند و رابطه بازی در عرصه شعرپیشتاز شده اند ، امیدوارم پس از تشکیل انجمن صنفی و حضور و عضویت همه شاعران کشور ، از هر رده سن وسال ، شاهد داوری های بهتر و دقیق تری باشیم و از انگیزه ها و احساسات شاعران جوان مراقبت بیشتری کنیم .
با حضور جعفر ابراهیمی "شاهد " ؛
سیمای پیامبر (ص) در شعر معاصر کودک بررسی می شود
" خانه فرهنگ نیم رخ " با نظارت گروه کودک و نوجوان شبکه اول سیما و با حضور فعالان عرصه ادبیات کودکان و نوجوانان ، نشست تخصصی " سیمای پیامبر اعظم (ص) در شعر معاصر کودک " را برگزار می کند .
به گزارش خبرنگار فرهنگ و ادب مهر ، در این نشست که با هدف گرامیداشت سال پیامبر اعظم (ص) برگزار می شود ، " جعفر ابراهیمی شاهد " شاعر و نویسنده کودک و نوجوان ، به سخنرانی و شعرخوانی می پردازد .
این نشست روز سه شنبه بیست و چهارم مرداد ماه سال جاری از ساعت 17 الی 19 در خانه فرهنگ نیم رخ واقع در خیابان ولی عصر (عج) ، نرسیده به جام جم ، خیابان ناهید غربی پلاک 47 برگزار خواهد شد ، ورود برای علاقه مندان آزاد اعلام شده است .
در نیشابور ؛
شاعران معاصر از پشت پرده های کعبه سرودند
همزمان با میلاد با سعادت حضرت علی (ع) شب شعر " از پشت پرده های کعبه " از سوی کانون فرهنگی مسجد والفجر اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی نیشابور برگزار شد .
به گزارش مهر ، حجت الاسلام سید علی حسینی معاون فرهنگی اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی خراسان رضوی دراین مراسم گفت : امروز بیش از هر زمانی انسانها به الگویی همچون علی(ع) نیازمندند وعدالتخواهی او را در جهان آرزو می کنند ، حضرت علی (ع) همان انسانی است که پیامبر اعظم (ص) در مدت شش ماه که از درب خانه او می گذشت آیه تطهیر را قرائت می کرد تا همه بدانند که علی (ع) و اولاد او اهل بیت رسول الله (ص) هستند و در تمام قرون و اعصار گیتی هیچ انسانی جامع الشرایط همچون او را به خود ندیده است .
وی افزود : ما امروز شاهد هستیم که حزب الله لبنان با استعانت از او و اولاد پاکش چگونه در مقابل رژیم صهیونیستی ایستاده و با نام علی (ع) لرزه بر اندام استکبار جهانی و صهیونیسم بین المللی انداخته است .
درادامه این مراسم شاعران نیشابوری : حجت الاسلام غروریان - محمد ابراهیم لگزیان - علی رضا بدیع - مرتضی آخرتی - سید حسی موسوی - حسن سرداری - محمد زرندی - و خانم ها : نرگس سید موسوی - مهتاب یغما - الهام دیداریان و ابراهیمیان آخرین سروده های خویش را با موضوع امام علی (ع) - پدر - لبنان - فلسطین و انتفاضه قرائت کردند .
دراین مراسم که حجت الاسلام عبد الجواد غروریان امام جمعه نیشابور - محمد عبد اللهی رییس دبیرخانه کانونهای فرهنگی هنری مساجد استان خراسان رضوی - اعضای شورای اسلامی شهر نیشابور و تنی چند از مسئولین حضور داشتند مداحان اهل بیت (ع) به مولودیه خوانی و مدیحه سرایی پرداختند .
/ سال پیامبر اعظم (ص) و رسالت ادبی شاعران و نویسندگان معاصر - 6 /
نام و خاطره حضرت رسول (ص) بیت الغزل معرفت شاعران ایرانی است
قادر طهماسبی " فرید " شاعر ، گفت : سراسر زندگانی پربرکت حضرت رسول (ص) ، سرشار از امید ، حماسه ، تفکر و فرهیختگی است و جا دارد که " ادبیات " با تمام ظرفیت های موجود وارد این فضای نورانی شود .
این شاعر معاصر در گفتگو با خبرنگار فرهنگ و ادب مهر ، با بیان این مطلب ، افزود : سال پیامبر اعظم (ص) فرصت بسیار خوبی است تا شاعران و نویسندگان کشور مروری بر آثارخود داشته باشند و میزان توفیق خود را درحوزه ادبیات دینی و آئینی مورد سنجش قرار بدهند .
قادر طهماسبی تصریح کرد : در شعر امروز تلاش های مقبولی در مسائل آئینی و اعتقادی صورت گرفته ، اما مشخصا برای پیامبر اعظم (ص) ، به جز چند اثر از چند شاعر ، آثار شاخصی نداریم .
این شاعر یادآور شد : شاعران متقدم و صاحب نام ایرانی در گفتار و آثار خود التفات ویژه ای به پیامبر اعظم (ص) داشته اند که از آن میان می توان به " سعدی " ادیب توانای ایرانی و شعر مشهورش " محمد کافرینش هست خاکش / هزاران آفرین بر جان پاکش " اشاره کرد ، یا شعر دیگرش که " ماه فرو ماند از جمال محمد / سرو نروید به اعتدال محمد " ، در شعر معاصر نیز باید این اتفاق بیافتد و قلم و اندیشه ، عاطفه و حس شاعران و سخن شناسان حول این محور موضوعی فعال شود .
سراینده " مثنوی شهادت " اظهار داشت : ادبیات دینی و آئینی در کشور ما از سابقه ای طولانی و کهن برخوردار است و می توان گفت که نام و خاطره حضرت رسول (ص) و ائمه اطهار (س) بیت الغزل معرفت شاعران متقدم ماست ، اما شاعر امروز برای قلم زدن در ساحت های معنوی و قدسی نباید از شیوه های منسوخ گذشته در سرودن شعر مدد بگیرد ، چرا که ممکن است زبان و ساختار شعری اش مخاطبان کمتری را جذب کند ، او بابد برداشت ها و دریافت های معنوی خود را با زبان و فضای جدید به وادی ادبیات عرضه کند .
/ سال پیامبر اعظم (ص) و رسالت ادبی شاعران و نویسندگان معاصر - 1 /
هیچ شعری با نگاه تک بعدی به پیامبران الهی ماندگار نمی شود / بدون شناخت کامل از شخصیت های خاص دست به قلم نبرید
حمید سبزواری - شاعر ، گفت : ما نمی توانیم از مجموعه ویژگی ها و ابعاد زندگی پربار پیامبران ، به ویژه پیامبر اعظم (ص) فقط یک بعد را تبیین و توصیف کنیم ، زیرا از اصل جامع نگری به دور می مانیم .
این شاعر معاصر در گفتگو با خبرنگار فرهنگ و ادب مهر ، با بیان این مطلب ، افزود : پسندیده نیست که شاعر و نویسنده در اثری که خلق می کند ، صرفا به " رئوف " بودن پیامیر اسلام (ص) اشاره کند ، و یا این انسان کامل را فقط در میادین جنگ و در قالب یک " سلحشور " و " دلاور " نظاره کند ، یا ایشان را به عنوان کسی که وظیفه ابلاغ رسالت را بر عهده داشته ، دیده و معرفی کند ، بلکه باید همه این ابعاد و ویژگی ها در آثار ادبی برجسته شده و به مخاطب امروز گفته شود .
حمید سبزواری با بیان اینکه زبان " شعر " و " داستان " زبانی تاثیرگذار و توانمند است ، تصریح کرد : توصیف و تبیین بخش های مختلف زندگی پیامبران بزرگ و ائمه اطهار(ص) از توفیق های بزرگی است که شامل حال شاعران فارسی زبان شده و آثاری قابل قبول در این زمینه سراغ داریم ، البته شعرای عرب و گاه ادبای سایر ملل نیز از پیامبر اعظم (ص) گفته و نوشته اند .
سراینده " سرود سپیده " اظهار داشت : پیامبران خدا بنا به مسئولیتی که بر عهده شان گذارده شده است ، به وظیفه خود عمل می کنند اما باید به این نکته اساسی توجه داشت که اینان ، انسانهای برگزیده و خاص روزگار خود و روزگاران بعد از خود هستند ، بنابراین از سجایای اخلاقی بسیاری برخوردار هستند ، شاعر و نویسنده مسلمان و متعهد نباید فقط یک بعد از این ابعاد را ببیند بلکه باید به نگاه و شناخت خود از پیامبر (ص) جامعیت ببخشد تا اثرش ماندگار شود .
حمید سبزواری در عین حال یادآور شد : البته نباید به آنچه شعرای قدیم ، به ویژه شعرای عرب از پیامبر اعظم (ص) نوشته و سروده اند ، خرده گرفت . زیرا در برخی دوره های زمانی شرایط ایجاب کرده تا فقط بعد سلحشوری پیامبر اعظم (ص) در اشعار برجسته شود ، مردم هم آثار حماسی را می پسندیده اند ، اما اکنون دیگر شرایط جهان می طلبد تا در آثارمان به همه ابعاد حضرت محمد (ص) بپردازیم .
این شاعر اضافه کرد : متاسفانه گاه عده ای بدون اینکه به شناخت جامعی از پیامبران بزرگ رسیده باشند دست به قلم برده و آثاری سطحی و ضعیف خلق می کنند ، من معتقدم که تولید آثار ماندگار ادبی با تامل و دقت نظر و مطالعه عمیق شاعر و نویسنده امکان پذیر است .