25 آبان ماه 85
:: بهترین کتاب سال شاعران معرفی میشود
نخستین مراسم جایزه کتاب سال شعر جوان به منظور معرفی بهترین کتاب سال شاعران از سوی دفتر شعر جوان روز دوشنبه 29 آبان ماه در تالار ناصری خانهی هنرمندان ایران برگزار خواهد شد.
به گزارش سایت خبری خانهی هنرمندان ایران، مراسم جایزه کتاب سال شعر جوان برای نخستین بار از سوی دفتر شعر جوان برگزار خواهد شد.
محمدرضا عبدالملکیان، مدیر دفتر شعر جوان در این خصوص گفت: فراخوان این طرح در اوایل سال از طریق رسانههای جمعی به اطلاع علاقه مندان رسید. معیارهای شرکت در این مسابقه بدین شرح بود که کتاب چاپ سالهای 83 و84 باشد و در زمان چاپ کتاب سقف سنی شاعر حداکثر 30 سال باشد. همچنین کتاب باید به زبان و خط فارسی منتشر شده باشد.
وی در توضیح بیشتر این مطلب افزود: جمعا حدود 200 کتاب به دبیرخانه رسید. این آثار طی 3 مرحله مورد داوری قرار میگیرند که در حال حاضر مرحلههای اول و دوم داوری به پایان رسیده است. از این میان جمعا حدود 20 کتاب به مرحله نهایی رسیدند که کار داوری در این مرحله در حال پیگیری است.
مدیر دفتر شعر جوان تاکید کرد: مراسم معرفی کتابهای برگزیده همزمان با هفته کتاب روز 29 آبان ماه در خانهی هنرمندان ایران برگزار میشود.
وی در خصوص معیار انتخاب این آثار گفت: این معیارها، معیارهای معمولی بودند که داوران با توجه به آنها آثار را برگزیدهاند که برخی شامل زبان، استفاده از تخیل و عنصر عاطفه و موسیقی و نوآوریهای معمول در آثاری است که میبایست در اندازههای کتاب سال باشند. طبعا این آثار طی مراحل گوناگون غربال میشود تا بهترینها در بخش پایانی داوری انتخاب شوند. جزییات بیشتر نیز در بیانیه هیات داوران به اطلاع عموم خواهد رسید.
عبدالملکیان اعلام اسامیداوران را به روز معرفی آثار برگزیده موکول کرد و گفت: با توجه به نظرخواهی ومشورت با اعضای محترم داوران در مرحله نهایی قرار بر این است که به سبب مراجعاتی که ممکن است پیش آید تا روز معرفی آثار این داوران معرفی نشوند.
جايزهي شعر كارنامه 29 آبان برگزار ميشود
«در نظرخواهيها شاعر نسل سومي كمتر انتخاب كردهاند»
خبرگزاري دانشجويان ايران - تهران
سرويس: فرهنگ و ادب - ادبيات
پنجمين دورهي جايزهي شعر امروز ايران (كارنامه) بهنام منوچهر آتشي، همزمان با سالروز درگذشت او، 29 آبانماه جاري برگزار ميشود.
بهگزارش خبرنگار خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)، نگار اسكندرفر - مسوول برگزاري جايزه - در اينباره گفت: بيش از 60درصد فرمهاي نظرخواهي كه براي انتخاب سه چهره از نسلهاي جوان، ميانسال و پيشكسوت براي بيش از 90 شاعر، منتقد شعر و مسوولان صفحههاي شعر فرستاده بوديم، بهدست ما رسيده است. البته مشكلي كه داشتيم، اين بود كه در اين فرمها كمتر شاعر نسل سومي انتخاب كردهاند. البته اين موضوع به اين دليل است كه كتاب شاعران جوان به سختي چاپ ميشود.
چندي پيش اسكندرفر اعلام كرد كه فرمهاي نظرخواهي به اندازه كافي نرسيده است و اگر اين فرمها كمتر از 60درصد باشند، جايزه شعر كارنامه برگزار نخواهد شد.
وي افزود: مراسم پاياني جايزه شعر كارنامه همزمان با سالمرگ آتشي در خانه هنرمندان ايران برگزار ميشود، البته حتا اگر نتوانيم اين مراسم را در خانه هنرمندان برگزار كنيم، در هرحال جايزه امسال برگزار ميشود.
ویژه نامه " شاعر دل و چراغ عقل؛ مولانا جلال الدین محمد بلخی" منتشر شد
ویژه نامه "شاعر دل و چراغ عقل؛ مولانا جلال الدین محمد بلخی" به مناسبت هشتصدمین سال تولد مولانا و تاسیس انجمن بین المللی دوستداران مولانا از سوی مرکز مطالعات فرهنگی بین المللی سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی منتشر شد.
به گزارش خبرگزاری "مهر" به نقل از روابط عمومی سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی ، این نشریه با مدیر مسوولی ابوالحسن خلج منفرد رئیس مرکز مطالعات فرهنگی و بین المللی این سازمان و با سردبیری غلام وفایی و همکاری جمعی از کارکنان مرکز مذکور انتشار یافته است.
دیدار اعضای هیات موسس انجمن بین المللی دوستداران مولانا با استاد علامه حسن زاده آملی، سخن دبیر انجمن، کتاب شناسی مولوی در ایران، بررسی سایت های اینترنتی در باره مولانا و فراگیر شدن علاقه به مولانا در غرب، از جمله مطالب این ویژه نامه 60 صفحه ای را تشکیل می دهد.
حجت الاسلام والمسلمین محمدی عراقی، رئیس سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی رئیس هیات موسسان انجمن بین المللی دوستداران مولانا است که در گفتگو با این ویژه نامه بر احیای علوم و معارف اهل بیت (ع) از طریق عرضه حکمت معنوی مولانا به نسل حاضر ، احیای هویت ایرانی مولانا و بهره گیری از آموزه ها و اندیشه های مولانا برای تقویت صلح و مدارا در جهات تاکید کرده است .
دیگر مطالب این نشریه شامل: برنامه های رایزنی های فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در خارج به مناسبت هشتصدمین سال تولد مولانا، اهمیت مولانا در جهان مدرن و گفتگو با استادان و پژوهشگران پیرامون مولانا است.
جشنواره بين المللي شعر فجر ضروري اما ديرهنگام
حسين اسرافيلي گفت: ضرورت برپايي جشنواره بين المللي شعر فجر در کنار ديگر جشنواره ها از ديرباز احساس مي شد و اکنون اگرچه با تاخير صورت مي گيرد اما مسلما بر شعر و ادبيات ايران تاثير خود را مي گذارد.
وي به مهر گفت : نبايد جشنواره براي سن خاصي برگزار شود ، منتها مسوولاني که اهداف اين کار را تعيين و راهکارها را مشخص مي کنند، قطعا به اين فکر خواهند بود که بخش پيشکسوتان و جوانان را جدا ببينند؛چرا که اگر بخواهند کار جوان را خيلي فني ببينند زياد درست نباشد. فاضل نظري ، شاعر و رئيس حوزه هنري استان تهران نيز در اين باره گفت : مدتي است که ما دچارسوئتفاهم دردريافت جشنواره ها شده ايم و به جاي اين که فکر کنيم جشنواره وسيله اي است براي رسيدن به هدف ، خود جشنواره ها را هدف قرار داده ايم.
اين شاعر اضافه کرد: برگزاري "جشنواره بين المللي شعر فجر" بر شعر و ادبيات ايران بسيار موثر است ، اما بايد به اين نکته توجه داشت که جشنواره ها صرفا وسيله هستند نه هدف.
باباچاهي: آهنگسازان بايد به راز و رمز شعر امروز آشنايي كامل داشته باشند
علي باباچاهي معتقد است: شعر نو هم بهخوبي ميتواند با موسيقي همراه شود و كارهايي كه تا بهحال در اين زمينه انجام شده، مؤيد اين مسالهاند.
اين شاعر در گفتوگو با ايسنا خاطرنشان كرد: تا آنجا كه تجربه كرده و ديدهام، در عرصه عملكرد شعر نو و موسيقي تاكنون از شعرهايي كه زير عنوان شعر نو قرار ميگيرند، استفادههايي شده است؛ مثل شعر "تو را من چشم در راهم، شباهنگام" از نيما يوشيج و كارهاي ديگري كه محمد نوري با استفاده از شعر نو انجام داده، كه بههر صورت چيزي كمتر از تجارب پيوند بين شعر كلاسيك و موسيقي نبوده است. وي توضيح داد: منظور من از شعر نو همه انواع شعر معاصر يعني هم شعر نيمايي و هم شعر بيوزن يا شعر سپيد است؛ يعني هم شعري كه بر وزن عروضي مبتني است و هم شعري كه بر وزن عروضي مبتني نيست.
باباچاهي معتقد است: آهنگساز بايد دم مسيحايي داشته باشد كه در مواجهه با عباراتي كه حتا داراي تم شاعرانه هستند، به ابتكار دست بزند و آن شعرها را در پيوند با موسيقي احيا كند. پيشنهاد ديگر من اين است كه مثلا بين آهنگساز، خواننده و شاعر در صورت امكان و توافق پيش از پديد آوردن يك اثر موسيقي، مشورتهايي صورت گيرد، كه در اينجا شاعر ميتواند راهگشاي بسياري از امكانات و پيشنهاداتي باشد كه در شعر امروز بهچشم ميخورده و آهنگساز از آن غافل بوده است.
وي تصريح كرد: معني حرف من اين است كه هيچ بعيد نيست كه بخش غالب آهنگسازان كشور ما داراي ذهني معتاد به شعر كلاسيك باشند و طبيعي است كه درك هنر امروز و همچنين شعر به تعقيب مدام جريانهاي هنري نياز دارد. اينكه مثلا در شعر امروز فيالمثل بعضي از شعرهاي امروز به همراهي با موسيقي تن ندهند، شايد به محدوديتهايي در دستگاههاي موسيقي ما مربوط شود و از طرفي با توجه به اينكه شعرهاي زيادي از شاعران معاصر با موسيقي همراه شدهاند، نشاندهنده اين است كه ميتوان در اين زمينه به تجربههاي خلاقي دست زد.
او همچنين يادآور شد: اين موضوع را هم از قلم نمياندازم كه ذهنيت خواننده و معيار ارزشهاي هنري او در پذيرش يك اثر جديد براي خواندن (آواز خواندن) تاثير دارد.
بنابراين در اين زمينه آهنگساز و خواننده اگر ميخواهند اثر منحصر بهفردي را در اين زمينه بهوجود بياورند ، پيش از هر چيز بايد به چگونگي و راز و رمز شعر امروز آشنايي كامل داشته باشند.
اخلاق ، زیبایی و صلح مولفه هاي شعر انقلاب است
اسماعیل امینی - شاعر ، گفت : هر شعری که دعوت به اخلاق ، زیبایی و صلح کند تحت تاثیر انقلاب اسلامی است و لزوما این طور نیست که شعر ، لزوما به موضوع انقلاب بپردازد تا شعر انقلاب شود.
این شاعر معاصر در گفتگو با خبرنگارمهر، با بیان این مطلب افزود : امروزه " جشنواره شعر" فراوان داریم و شاید هرماه ، درهرگوشه ای ازکشورجشنواره شعری برگزار می شود ، ولی همه آنها جلب اعتماد شاعران و ادیبان برجسته را نمی کنند و معمولا محلی برای دیدار دوستانه شاعران جوان است.
اسماعیل امینی تصریح کرد : من معتقدم که باید یک جشنواره بزرگ و جامع برگزار شود و بقیه کارها صرف کانونهای ادبی و آموزش و تبادل تجربه گردد ، قطعا برگزاری آن برشعرهم موثر خواهد بود ، نظیر جشنواره فیلم فجر که امروزه معتبر و مطرح شده است.
البته اگرجشنواره شعر فجرجامع باشد و نظیرکارهای دیگر در روزمرگی ها فراموش نشود ، یعنی اعتبار خود را طوری تثبیت کند که جلب نظر شاعران بزرگ را کند و شاعران بزرگ امروز هم رغبت شرکت داشته باشند.
وی با تاکید براینکه اسم گذاری و موضوعی بودن جشنواره چندان مهم نیست ، خاطرنشان کرد : مگر درجشنواره فیلم فجرتنها فیلمهایی که مربوط به فجراست برگزارمی شود ؟ به خاطربزرگداشت آن روزبزرگ تاریخی و ملی ما عنوان جشنواره را شعرفجر نامیدیم ، اما لزومی ندارد که تنها آثارمربوط به آن موضوع بررسی شود ، همانند مسابقات ورزشی که در ایام فجر برگزار می شود و طبیعا به فرهنگ و انقلاب و دفاع مقدس ربطی هم ندارد.
این شاعرمعاصر ادامه داد : تاثیر انقلاب اسلامی بر فرهنگ و ادبیات و هنر ما مشهود است و اینکه می بینیم سینمای ما سینمای اخلاقی و معنا گراشده ، یعنی در مجامع هنری از سینمای تجاری استقبال نمی شود همان تاثیر انقلاب است ؛ شعر نیز همین گونه است.
به گفته وی ، به جای برگزاری جشنواره های متعدد ، بهتر است جشنواره ای ملی و آبرومند مانند جشنواره بین المللی شعر فجر برگزار شود.
اسماعیل امینی یاد آور شد : به دلیل اینکه برای جوانان جشنواره های جداگانه بسیاری برگزار می شود بنابراین لزومی ندارد که در این جشنواره هم حضور خیلی فعالی داشته باشند. البته می توانند به عنوان میهمان از چهره های شاخص جشنواره های جوان دعوت به عمل آید که تبادل تجربه میان نسل ها نیز صورت گیرد چرا که ممکن است این سوء تفاهم پیش آید که گویی فاصله ارزش میان شاعر کم تجربه و پیشکسوت را متوجه نیستیم. اگر چهره های شاخص که جلب نظر منتقدین را کرده اند به عنوان میهمان دعوت شوند کفایت می کند ولی در رقابت شرکت نداشته باشند.
سالروز تولد نيماي نام آور شعر فارسي
ای آدمها که بر ساحل نشسته شاد و خندانید
یک نفر در آّب دارد می سپارد جان
یک نفر دارد که دست و پای دائم می زند
روی این دریای تند و تیره و سنگین که می دانید...
امروز " یکشنبه " سالروز تولد علی اسفندیاری متخلص به نیما یوشیج پدر شعرنو و از شخصیت های درخشان ادبی این مرز و بوم است.
واحد مركزي خبر در گزارشي در باره نيما آورده است:یوشیج سال 1276 در " یوش " دهی از بخش نور در شهر آمل به دنیا آمد.
وی پسر بزرگ ابراهیم نوری مردی شجاع از افراد دودمان قدیمی شمال ایران بود.
نیما در تهران ، سن لوئی تحصیل کرد و زبان فرانسه را به طور کامل آموخت.
آنطوری که نیما خود گفته است در اندک مدتی به تشویق " نظام وفا " استادش به سرودن شعر پرداخت و به تدریج شاعری صاحب سبک شد و سبک نیمایی را در شعر فارسی پدید آورد.
به عقیده بسیاری از شاعران نوپرداز ، نیما بهتر از هر شاعر دیگر شعرنو می سرود.
نیما یوشیج در عمر ادبی خود در داستان نویسی ، نمایشنامه نویسی و نگارش مقاله های ادبی نیز به آزمودن استعدادهای خود همت کرد اما شعر و شاعری با نام " نیما " قرین شده است به طوری که از شعرنو با عنوان " شعر نیمایی " هم یاد می کنند.
مهمترین ویژگی شعر نیما مضمون های نو و بکر آن است که هم به سبک و قالب قدما اشعارش را به نظم درآورده و هم به سبک شعر سروده است.
مجموعه شعر " قصه رنگ پریده " , " خون سرد " , " مطبعه سعادت " , " فریادها " , " مرقد آقا " , " کلاله های خاور " , " ناقوس " , " مانلی " , " افسانه " , " مروارید " , "ا میرکبیر " و مجموعه نامههایی با عنوان " کشتی و طوفان " , " قلم انداز " , " حکایات و خانواده سرباز " , " ستاره ای از زمین " , " دنیا خانه من است " , " آب در خوابگه مورچگان " , " عنکبوت " , " کندوهای شبانه " , " شهر صبح شهر شب " و داستانهای " توکایی در قفس " , " آهو و پرنده ها " , " حرف های همسایه " و " شعر من " از آثار نیما یوشیج است.
نیما یوشیج در سال 1328 در روابط عمومی و اداره تبلیغات وزارت فرهنگ وهنر مشغول به کار شد و در زمستان همان سال به بیماری ذات الریه مبتلا شد و سرانجام در سال 1340 و در سن 64 سالگی در تهران دار فانی را وداع گفت.
آی آدمها
آی آدمها که بر ساحل نشسته شاد و خندانید
یک نفر در آب دارد می سپارد جان
یک نفر دارد که دست و پای دائم می زند
روی این دریای تند و تیره و سنگین که می دانید
آن زمان که مست هستید از خیال دست یابیدن به دشمن
آن زمان که پیش خود بیهوده پندارید
که گرفتید دست ناتوانی را
تا توانایی بهتر را پدید آرید
آن زمان که تنگ می بندید
بر کمرهاتان کمربند
در چه هنگامی بگویم من
یک نفر در آب دارد می کند بیهوده جان قربان
آی آدمها که بر ساحل بساط دلگشا دارید
نان به سفره جامه تان بر تن
یک نفر در آب می خواند شما را
موج سنگین را به دست خسته می کوبد
باز می دارد دهان با چشم از وحشت دریده
سایه هاتان را ز راه دور دیده
آب را بلعیده در گود کبود و هر زمان بی تابیش افزون
می کند زین آبها بیرون گاه سر گه پا
آی آدمها که روی ساحل آرام در کار تماشایید
موج می کوبد به روی ساحل خاموش
پخش می گردد چنان مستی به جای افتاده.
بس مدهوش می رود نعره زنان. وین بانگ باز از دور می آید:
"آی آدمها.."
و صدای باد هر دم دلگزاتر
در صدای باد بانگ او رساتر
از میان آبهای دور یا نزدیک
باز در گوش این نداها
"آی آدمها..."
امامي: جشنواره شعر فجر ارتباط شعر ايران و جهان را برقرار مي کند
دکتر صابر امامي ، شاعر و محقق ادبي گفت: با به ميان آمدن بحث بين المللي جشنواره شعر فجر ، شاعران کشور با ديگر شاعران جهان ارتباط شعري برقرار مي کنند البته اگر اين جشنواره به دور از دسته بندي ، باندبازي و حب و بغض و در فضايي سالم برگزار شود ، موثر خواهد بود.
دکتر صابر امامي در گفتگو با مهر يادآور شد: برگزاري جشنواره هاي شعر قطعا نقاط مثبت و قوت بيشتري نسبت به ضعفشان دارند ؛ چرا که زمينه عرضه آثار و تبادل فکررا فراهم مي کند. وي تصريح کرد: در جشنواره هاي داخلي ، جوانان با پيشکسوتان آشنا و از آنان تجربه هايي را کسب مي کنند و بسيار مهم است که در جشنواره بين المللي نيز شاعران جوان با پيشکسوتاني از جهان عرب ، شرق آسيا و.. آشنا شوند. اين شاعر ادامه داد: نبايد امکانات موجود تنها درحد نمايش باشد بلکه بايد فضا طوري طراحي شده باشد که امکان گفتگو و تبادل آثار و تجربيات براحتي فراهم باشد البته بايد ديد که شاعران تا چه حد از نظر زباني مي توانند با ديگر شاعران جهان ارتباط برقرار کنند. در عين حال ، محمد کاظم کاظمي ، شاعر مهاجر افغان گفت : چندان چشمم آب نمي خورد که جشنواره دولتي شعر بتواند کار موثري در پيدا کردن شاعران گمنام انجام دهد. کاظمي در گفتگو با ايسنا گفت : مدتي است جشنواره ها تشريفاتي شده اند و جنبه رسانه اي و بازتاب بيروني شان از کيفيت محتوايي شان بيشتر است.
از برگزاري چنين جشنواره اي اعتلاي شعر را انتظار نداريم ، منتها مي توان دو هدف جنبي براي آن متصور بود و از هدف هاي کوچک تر نگذشت.
يکي اين که بعضي از شاعران جوان که کمتر مجال بروز در رسانه ها و محافل داشته اند ، اين طور عرصه اي را براي خود پيدا مي کنند و ديگر اين که وقتي جشنواره اي برگزار مي شود ، پس از مدتي توجه بيشتر مسوولان و رسانه ها را در پي دارد که اين توجه مي تواند به شعر کمک کند چون واقعيت اين است که نقش شعر روز به روز کمتر شده و در بين رسانه ها و صدا و سيما نقشي را که قبلا داشته ، ندارد.
در آستانه سال روز تولد پدر شعر نو ايران
نيما يوشيج زاده دهكدهاي با نام يوش در مازندران است. خودش ميگويد: زندگي بدوي من در بين شبانان و ايلخيبانان گذشت ، كه به هواي چراگاه به نقاط دور ييلاق و قشلاق ميكنند و شب بالاي كوهها ساعات طولاني با هم بهدور آتش جمع ميشدند.
بهگزارش ايسنا، منوچهر آتشي درباره پدر شعر نو ايران، معتقد بود: اولا پرورش كودكي نيما در ميان شبانان و ايلخيبانان حساسيت بدوي و نخستين شاعري را در او تشديد كرد.
مناظر و مرايا، رسوب احساسات شگفت حاصل آن ديگرگونيها، و تنوع رنگها و آزادي بيمزاحم، در ميان خيل عظيم دوستان همسن و سال و همبازيها! كه همان جنگل، درختان، و بوتهها و حيوانات كوچك بيآزار باشند و زندگي در عرصهاي ساده؛ همه اينها عناصري است كه روح حساس كودك را در عواملي بالاتر و رنگينتر سير ميدهد، و به او ياري ميرساند تا هرچيزي را بهنامي كه خودش خوش ميدارد، نامگذاري كند و با اين اسمهاي زنده، عشق بورزد و سخن بگويد.
اين است كه وقتي كودك جوان ميشود، سرشار از عناصر و نامها و منظرههاي تازهاي است كه از كودكي بهخوبي در او رسوب كرده و جزو اعضاي دروني و تخيلات و رؤياهاي او شدهاند. اين ناهمگوني با وقايع خشن، در "افسانه"، بسي جلوهگري ميكنند و در زبان بعدهاي او هم تأثير ميگذارند.
شاعر مازندراني، ايراني و جهاني
وي همچنين تأكيد داشت: نيما در نخستين نگاه به هر شعرش، به ما ميگويد كه اول مازندراني، بعد ايراني و سپس جهاني است؛ براي همين است كه ما در بيشترين شعرهايش - شعرهاي نو - قبل از هرچيز و هركس خود نيما را آن هم در كسوت نمادگونه ميبينيم. (مثل آنطور كه در "خانه سريويلي" ديديدم) يا در شعر "شبپرهي ساحل نزديك". اين اتاق شخص نيماست كه پر از نور است و سرگشتگان شب را بهسوي خود ميكشاند. نيما غير از آنكه ديواني از شعر طبري دارد، در شيوهي سرايش و آهنگ دادن و ايجاد هارموني مورد ادعاي خود نيز، در بسياري شعرها، به شيوهي خود، ريتم ترانههاي مازندراني را (اما بهزبان دري) پاساژهايي بين دو بند شعر با مضامين ميهني و جهاني ميكند.
نيما و پيروانش
بهگفته اين شاعر، اگر از چند قصيدهگونه، غزلگونه و قطعات و طنزهاي بهجاي خود شيرين بگذريم، نخستين شعري كه نام نيما را (در جنبههاي مثبت و منفي) بر سر زبانها انداخت، شعر "افسانه" بود، كه پس از اندكزماني، هياهوي بسيار و تحسين اندك برانگيخت. با اين حساب و اتفاق، هر پژهشگري متوقع است كه نخستين گروندگان به نيما ميبايست جوانان نوجو بوده باشند. در حاليكه درباره نيما، تقريبا همهچيز برعكس بوده، (و بهگمان من درست هم بود)، نخستينبار بخشي از "افسانه" در روزنامهي "قرن بيستم" ميرزادهي عشقي چاپ شد. عشقي كه سري پرشور و برباد رفتني داشت، نخستين كسي بود كه از "طرز" نيما پيروي كرد، و اين درك خود را در "تابلوهاي ايدال" منعكس كرد.
كلاسيكهاي بد
آتشي در كتاب "نيما را باز هم بخوانيم" (خيال روزهاي روشن) همچنين يادآور شده است: نيما در مقدمهي نخستين چاپ مجموعهاش (و شايد در جاهاي ديگر هم) ميگويد كه: تمامي شعرهايي كه من نوشتهام، به آن سامانمندي و قطعيت نرسيده، و خيلي از آنها، تجربههايي است كه نرسيدهام آنها را آنطور كه بايد، تراش بدهم. اين گفته در مواردي درست است، و در مواردي هم بهسبب بازنويسي آنها توسط ديگران، بهعلت ناخوانان بودن شعرها، دچار چنان نقايصي شدهاند. اما بهجرأت ميتوان گفت كه بيشترين شعرهاي او، اگر با دقت و آگاهي بر شگرد او خوانده شوند، از چنان نقصهايي مبرا هستند. جاي ديگر ميگويد: آنها كه شيوهي كار مرا در پيش گرفتهاند، نتوانستهاند به مقصود اصلي من پيببرند، و فقط مصراعها را اغلب بيمورد، كوتاه و بلند كردهاند، ولي از نظر درونمايه همچنان كلاسيكهاي بدي هستند.
شعرهايي با بنمايه ليريسم
وي در ادامه اين مطلب تأكيد كرده است: اين حرف كاملا درست است، و اما دربارهي كساني مثل نادر نادرپور، فريدون مشيري، سه كتاب اول فروغ فرخزاد و… همهچيز روشن است. آنها بدون توجه به مقصود نيما، واقعا فقط به رويهي ظاهري كار او بسنده كردهاند، و جالب اينكه زمختي و نحوشكني و جابهجاييهاي هوشمندانهي او را دليل عدم تسلط او بر زبان فارسي دانسته و اعلام هم داشتهاند. فيالمثل، نادرپور، با رعايت موازين شعر كلاسيك تا حد مستزادها و كمي جلوتر، چون به ژرفاي معنا و معناپردازي، يا شگرد دراماتيزه كردن و به لحن محاوره نزديك شدن و بازيهاي كلامي نيما آشنا نبوده، در حد يك سخنور خوب نيمهكلاسيك باقي مانده است. يا مشيري، با همهي روح لطيف و گرايش به توصيفي نيمهرمانتيكي، يا حتا اندرزگويي، آفاق ديگري از مكتب نيمايي كشف نكرده و همچنان بهترين شعرهايش، در حد عشقهاي جوانپسندانهي "كوچه" است يا وصف بهاري ساده و سطحي و عوامپسند، يا شرح سادهي واقعهاي غمانگيز يا سه كتاب اول فروغ ("اسير"، " ديوار" و "عصيان") بهقول خودش «سه كتاب مزخرفت هستند»، اما از ديد ما مقدمههايي طولاني براي رسيدن به "تولدي ديگر"، بهخاطر تم يگانهي زنانه و ديگران و ديگراني كه در نيمهي راه، نيما را رها كردند (شهريار، فريدون توللي و غيره). اما نيما شعرهايش بنمايهي ليريسم دارد، كه به مرز شعرهاي خوب امروزي ميرسد.
"افسانه"؛ مانيفست رمانتيسيسم
آتشي از "افسانه" با عنوان مانيفست رمانتيسيسم ايراني ياد كرده، و در اينباره گفته است: در پايان اين شعر، به ادراك تازهتري ميرسيم كه اولا نيما واقعگراست. ثانيا مثل هر واقعگرايي، هستياش آميخته به رؤياها و دلخوشيها در كنار تمامي دلمشغوليهاست. منتها اين دلمشغوليها در طول زمان، از نظر زبان و طرز و شگرد بياني شكل و حالت عوض ميكنند، و از قالبها و طرزهاي كلاسيك و نيمهكلاسيك دور ميشوند. اما در اين ميان شعرهايي هست كه بهتعبيري، ممكن است بهخاطر حضور عروض نيمايي و شبه كلاسيك، در رديف شعرهاي نيمهكلاسيك بهشمار آيند، ولي اگر بپذيريم كه هدف غايي و خصلت غايي شعر نيما صرف شكستن وزن نيست، بلكه هدف، ايجاد فضايي است كه در آن عينيت دادن با شمايل كهنه و قاطع رخ نمينمايد، بلكه در فضايي و حالتي قرار ميگيرد كه بسيار تازه و جذاب مينمايد، ميپذيريم كه خود "افسانه" از اين دست شعرهاست، اما "خانوادهي سرباز" يا "ميرداماد"، يا "قلعه سقريم" يا... چنين كيفيتي ندارند و فقط ممكن است حامل مضموني اجتماعي باشند، كه آنهم چندان ربط مستقيمي به مدرنيست بودن نيما ندارد.
بهاعتقاد وي، اصل «نگاه كردن» است كه نشانهي «مدرن» بودن نيماست. خود نيما هم جابهجا ميگويد كه: عيب ما اين است كه «نگاه كردن را ياد نگرفتهايم» (و در گذشته بيشترين حجم شعر ما از اين فقدان عنصر نو، رنج برده است.)»
عقايد هنري نيما پراكنده ماندهاند
وي همچنين اعتقاد داشت: عقايد هنري نيما، متأسفانه در يك كتاب يا چند مقالهي ويژه، فراهم نيامده. او در مجموعهاي وسيع از نامههايي كه تصور پراكندگي هم در آنها مشاهده ميشود و مرحوم سيروس طاهباز آنها را تنظيم كرده، چندين و چند نامه به مخاطباني بيشتر فرضي (غير از چند نامهي معدود) نوشته و ميتوان گفت در هر نامه به گوشهاي از شيوه و شگرد كار بزرگ خود اشاره ميكند، كه جمع كردن و يككاسه كردن آنها در يك كتاب، كار دشواري است كه بايد صورت گيرد.
منوچهر آتشي تأكيد داشت: بهراستي اگر بخواهيم ارزشهاي هنوز كشفنشدهي نيما را دريابيم، بايد، پيش از شعرها، يا همزمان با آنها، نقد و نظرهاي شخصي او را بخوانيم. نقد و نظرهايي كه بهجاي ديگران، خود او بهصورت نامههايي (اغلب بدون مخاطب آشنا) نوشته و تنها معدودي از آنها (مثل نامه به شين پرتو يا برادرش لادبن، يا منوچهر شيباني) داراي مخاطب واقعي هستند.
شاعر زاده يوش و طنينافكن شدن ترنمهاي شاعرانه اما شاعر جنوب در روايتش از شاعر زادهي يوش به اينجا رسيده كه بالأخره در شهر، دورهي ابتدايي را مدرسهي "حاج حسن رشديه" بهنام "حيات جاويد" گذراند و سپس به مدرسهي سن لويي رفت و در كنار درسهاي ديگر به يادگيري زبان فرانسه توفيق پيدا كرد. او غير از بازيگوشيهايش و دوستي با حسين پژمان بختياري - غزلسرا -، از نظام وفا - شاعر غزلسراي معروف آن روزگار - ياد ميكند كه بسيار مؤثر در گرايش او به شعر شده بود. اين معلم و شاگرد حتا مكاتبات شاعرانه هم داشتهاند. در اين زمان كشور دچار جنگهاي پي در پي بوده: جنگ اول و سپس قيام ميرزاكوچكخان و آغاز ديكتاتوري بيستسالهي رضا شاهي، (و در حواشي اين رخدادها عشق صفورا هم حضوري جانانه داشت و مؤثر در نخستين شعرهاي منظوم و كلاسيك و نيمهكلاسيك او بود).
بهگفته وي، اگر درست باشد كه "منش" شاعر (و هر هنرمند ديگر) در چنين سن و سال و دورانهايي است كه شكل ميگيرد، و در كنار رشد ماهيچههاي قلب، عضو پنهاني به نام "قريحه" هم در خون و گوشت و عصب شاعر، آغاز به شكلگيري و رشد پيدا ميكند، تا زماني كه به "زبانت دست يابد و به "حرف" آيد، گويي آفريننده، بهدرستي نيما را در دايرهي مناسبي قرار داده تا آيندهي او، سرراست و بيكم و كاست پيريزي شود. از همان زمان است و بهدنبال سپري شدن "عشق نخستين" و تمايل به شركت در شورشها و انقلابات زمانه، كه نيما اجازه ميدهد ترنمات دروني و جواني او در فضاي بيرون، طنينافكن شود. ترنماتي كه بهياري شعر مرسوم زمانه و فرانسهخواني او، ريتم و آهنگ عادتگريز و زبان ديگري پيدا كرده است.
علي اسفندياري متخلص به نيما يوشيج، 21 آبانماه سال 1276 بهدنيا آمد و 13 ديماه 1338 ديده از جهان فروبست.
برخي آثار او عبارتاند از: «تعريف و تبصره و يادداشتهاي ديگر»، «حرفهاي همسايه»، «حكايات و خانوادهي سرباز»، «شعر من»، «مانلي و خانهي سريويلي»، «فريادهاي ديگر و عنكبوت رنگ»، «قلمانداز»، «كندوهاي شكسته» (شامل پنج قصهي كوتاه)، «نامههاي عاشقانه» و غيره.
دومين نشست شاعران عرب و ايراني در بيروت برگزار شد
بيروت، خبرگزاري جمهوري اسلامي
خارجي. سياسي. لبنان. ايران.
دومين نشست شاعران عرب و ايراني با عنوان " شعر معاصر ايران با تاكيد برشعر مقامت " با حضور هفت تن از شاعران ايران و تعدادي از شاعران لبناني روز چهارشنبه در بيروت برگزار شد.
در اين نشست كه به همت رايزني فرهنگي ايران در لبنان برگزار شد" شوقي بزيق " شاعر لبناني درباره شعر مقاومت گفت " شعر مقاومت شعري است كه با مرگ خود مبارزه ميكند و از بين رفتني نيست. "
وي بر ضرورت افزايش ارتباط ميان صاحبان فرهنگ و شعر عربي و فارسي تاكيد كرد و افزود هرگونه تلاش در زمينه فعال كردن روابط فرهنگي به ويژه شعر بايد علاوه بر حمايت شخصي شاعران و اديبان ، از سوي مراجع رسمي نيز مورد حمايت قرار گيرد.
"محمد علي شمسالدين " شاعر لبناني نيز در اين زمينه گفت : فرهنگ جهان عرب مملو از مدرنيزم و نوگرايي از نوع غربي آن شده اما ضروري است كه به نوگرايي از باب شرقي آن وارد شويم كه بسيار عميق تر و فراگيرتر است.
" علي نورالدين " استاد زبان فارسي و عربي دانشگاه لبنان نيز گفت : من به عنوان استاد زبان فارسي در اشعار ايرانيان به موارد فراواني درباره جنبشهاي آزاديبخش و مقاومت برخوردهام كه اين جايگاه ارزشي " مقاومت " در برابر ظلم ، نزد ايرانيان را نشان ميدهد.
" ويكتور الكك " ديگر استاد زبان فارسي در دانشگاه لبنان نيز گفت :پيش از حمله مغول ، ميان ايران و جهان عرب پيوند و مبادله فرهنگي وجود داشت و ايرانيان و اعراب بطور مشترك در ساختن تمدن اسلامي نقش داشتند.
وي افزود: اما پس از حمله مغولها و پيدايش تسلط دولت عثماني برجهان عرب پيوند و ارتباط ميان جهان عرب و ايران قطع شدو تنها ارتباط اندكي از طريق علماي جبل عامل با ايران وجود داشت.
الكك در اين زمينه از تلاشهاي " عبدالوهاب عزام"اديب مصري در تاسيس كرسي زبان فارسي در دانشگاه لبنان در سال ، ۱۹۵۶گامي براي ايجاد پيوند فرهنگي ميان جهان عرب و ايران ياد كرد.
" غسان مطر " رييس اتحاديه نويسندگان لبنان نيز بر ضرورت ايجاد پيوند ميان ادبيات فارسي و عربي تاكيد كرد و افزود شناخت ابداعات و نوآوريهاي شعر فارسي نياز به تلاش مجدانه ايرانيها دارد زيرا آگاهي ايرانيان به عربي بيشتر از آگاهي ما به زبان فارسي است و اين وطيفه ايرانيها است كه براي معرفي ادبيات ايران بكوشند.
خانم " دلال عباس " استاد زبان فارسي دانشگاه لبنان نيز اظهارداشت: توجه به شعر انقلابي و يا مقامت درايران پيش از قبل انقلاب اسلامي نيز وجود داشته و بعد از انقلاب شتاب بيشتري به خود گرفته و از محتوا و غناي بيشتري برخوردار شده است.
وي تاكيد كرد شعر ايراني و عربي اكنون بيش از هر چيز نيازمند به ابعاد عرفاني است.
دلال عباس افزود كه نيما يوسيج پدر شعر نو در ايران ۲۰سال زودتر از" نازك الملائكه" شاعر عرب ،شعر نو را در ايران بنيان گذاشت و من اين احتمال را ميدهم كه شعر نو در عربي از شعر نو در فارسي تاثير پذيرفته باشد.
" طراد حماده " وزير كار لبنان نيز كه در اين نشست حضور يافته بود از شعر به عنوان يكي از زيباترين تجليهاي بيان انديشههاي انساني نام برد و از امام خميني ( ره) و اقبال لاهوري به عنوان دو شخصيت بزرگ اسلامي ياد كرد كه علاوه بر بنيانگذاري پايههاي سياست در كشورهايشان ، انديشههاي عارفانه شاعري نيز داشتند.
در اين نشست "موسي بيدج"،"عليرضا قزوه"،" حسين اسرافيليان" ، " پرويز بيگي حبيب آبادي" ،"حميد رضا شكارسري" ، " كاظم عليپور" و " محمد سعيد ميرزايي" شاعران اعزامي از تهران اشعاري را در وصف " مقاومت "، سيد حسن نصرالله رهبر حزبالله و مذمت رژيم صهيونيستي براي شاعران لبناني سرودند.
كنگره بينالمللي شعر نبوي در مشهد برگزار ميشود
مشهد، خبرگزاري جمهوري اسلامي
داخلي. فرهنگي شعر.
دبير كنگره بينالمللي شعر نبوي گفت: اين كنگره بينالمللي اسفند ماه امسال در مشهد برگزار ميشود.
حجتالاسلام "سيد علي حسيني" در گفت و گو با خبرنگاران افزود: با توجه به نامگذاري امسال به عنوان سال پيامبر اعظم (ص) از سوي مقام معظم رهبري، اين كنگره به پاس داشت مقام و منزلت و ترويج هر چه بيشتر فرهنگ و سيره آن حضرت برگزار ميشود.
معاون امور هنري اداره كل فرهنگ و ارشاد اسلامي خراسان رضوي ادامه داد:
كنگره بينالمللي شعر نبوي به چهار زبان فارسي، انگليسي، عربي و تركي برگزار ميشود.
وي آخرين مهلت ارسال آثار به دبيرخانه كنگره را ۱۶و ۱۷بهمن ماه ذكر كرد.
وي گفت: كنگره بينالمللي شعر نبوي با مشاركت معاونت فرهنگي وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي، سازمان فرهنگ وارتباطات اسلامي، ستاد عالي كانونهاي فرهنگي و هنري مساجد كشور و اداره كل فرهنگ و ارشاد اسلامي استان خراسان رضوي برگزار ميشود.
يك نماينده مجلس: خراسان رضوي سابقه درخشاني در شعر و ادب دارد
مشهد ، خبرگزاري جمهوري اسلامي
داخلي. اجتماعي. فرهنگي.
نماينده مردم مشهد و كلات در مجلس شوراي اسلامي گفت: استان خراسان رضوي از سابقه بسيار درخشاني در عرصه شعر و ادب برخوردار است.
جواد آرين منش شامگاه پنجشنبه در جشنواره شعر رضوي در مشهد افزود: اين استان در زمينه شعر ولايي و شيعي نيز همواره پيشگام بوده است.
وي گفت: كاروان شعر خراسان همچنان طوفنده و شتابان به پيش ميرود.
او همچنين از جشنواره شعر رضوي به عنوان مادر جشنواره بينالمللي فرهنگي و هنري امام رضا(ع) ياد كرد.
جشنواره شعر رضوي يكي از جشنوارههاي زيرمجموعه جشنواره بينالمللي فرهنگي و هنري امام رضا(ع) است. اين جشنواره آذر ماه آتي در ۲۴استان كشور برگزار ميشود.
رييس اداره فرهنگ و ارشاد اسلامي مشهد نيز گفت: ۳۰۰اثر به دبيرخانه شعر رضوي در مشهد ارسال و از اين تعداد ۱۴۰اثر پذيرفته شد.
حميد يوسفي اظهار داشت: از اين تعداد هشت نفر در محور شعر رضوي، هشت نفر در محور شعر آزاد و سه نفر در بخش پيشكسوتان در اين مراسم مورد تقدير قرار گرفتند.
وي گفت: از اين تعداد در مجموع هشت نفر به مرحله استاني جشنواره شعر رضوي خراسان رضوي كه ۳۰آبان ماه و اول آذر ماه در قوچان برگزار ميشود راه مييابند.
علاوه بر مشهد از هر شهرستان خراسان رضوي حداقل چهار نفر به مرحله استاني جشنواره شعر رضوي راه مييابند و از اين استان هم ۱۲نفر به جشنواره ملي شعر رضوي در كرمان راه مييابند.
جشنواره جوانههاي شعر رضوي در بيرجند برگزار ميشود
بيرجند ، خبرگزاري جمهوري اسلامي داخلي. فرهنگي. جشنواره. شعر رضوي.
جشنواره جوانههاي شعر رضوي به عنوان بخشي از جشنواره ملي فرهنگي و هنري امام رضا(ع) در بيرجند برگزار ميشود.
مديركل اداره فرهنگ و ارشاد اسلامي خراسان جنوبي لزوم تبديل شايستگيهاي فرهنگي و هنري اين استان به بايستگيها را هدف اصلي برگزاري اين جشنواره ذكر كرد.
حسين افضليان روز چهارشنبه به خبرگزاري جمهوري اسلامي گفت: اين استان داراي استعدادها و شايستگيهاي خوب فرهنگي و هنري است كه بايد در اصحاب هنر به ويژه جوانان به مرحله ظهور برسد.
وي افزود: محتواي اصلي جشنواره شعر و ادب درگروه سني جوانان و نوجوانان پيرامون شعر امام رضا(ع) ميباشد.
او گفت: اگر در طول تاريخ عرصه شعر و ادبيات جهان بدون شعر و ادب فارسي رونقي نداشته و يا شعر و ادب فارسي بر تارك ادبيات جهان درخشيده، هماكنون اين شايستگيها همچنان در بطن جامعه بصورت پتانسيل نهفته وجود دارد.
وي افزود: ما بايد استعداديابي و شايسته گزيني را از نسل جوان بازنگري كنيم.
او اظهارداشت: بايد مهندسي جديدي در وضعيت ادبي و شعري جامعه بويژه در خراسان كه نامآوراني در بحث شعر و ادب دارد، صورت گيرد.
وي با اشاره به جشنواره ملي فرهنگي و هنري امام رضا(ع) گفت: همواره در طول تاريخ ادبيات دوران اسلامي كشور ما تاثيرپذيري از آموزههاي ديني و قرآني و بهرهگيري از شخصيتهاي جهان به ويژه ائمه اطهار(ع) داشته كه موجب غناي بيشتر شعر و ادب بوده است.
او افزود: در اين راستا برگزاري جشنوارهاي با عنوان امام رضا(ع) در سطح ملي و بخشي در سطح بينالمللي موجب افزايش اعتبار اين جشنواره است.
وي ادامه داد: جشنواره جوانههاي شعر رضوي موجب آگاهي نسل جوان و نوجوان از اعتلاي شعر و ادبيات فارسي به واسطه مناقب و مدايح ائمه به ويژه حضرت امام رضا(ع) ميشود.
او افزود: چهارمين جشنواره فرهنگي و هنري امام رضا(ع) بصورت ملي همزمان در ۲۵استان كشور در سالروز ولادت آن امام همام برگزار ميشود كه بخش جوانه هاي شعر رضوي آن به خراسان جنوبي محول شده است.
مدير اجرايي جشنواره جوانههاي شعررضوي در خراسان جنوبي هم گفت: اين جشنواره نهم و دهم آذر ماه آتي در دو گروه سني ۱۰تا ۱۶و ۱۷تا ۲۵سال در بيرجند برگزار ميشود.
محمد مريدي تعداد ثبت نامكنندگان در دبيرخانه اين جشنواره را ۲۲۷نفر با ۴۳۶اثر ارسالي از ۲۶استان كشور ذكر كرد.
وي افزود: در اين جشنواره از دو گروه سني شركتكننده ۱۲نفر به عنوان برگزيده معرفي و مورد تقدير قرار ميگيرند.
او گفت: اختتاميه اين جشنواره ۱۱آذر ماه در مشهد با تجليل سه نفر از برگزيدگان جشنواره جوانههاي شعر رضوي برگزار ميشود.
وي همچنين از برگزاري جشنواره استاني از قربان تا غدير در خراسان جنوبي خبر داد و افزود: اين جشنواره بصورت استاني در رشتههاي تئاتر، نماهنگ، شعر جوان، داستان كوتاه و در بخش منطقهاي در رشتههاي شعر، خوشنويسي، هنر تجسمي، سرود و مقاله با حضور استانهاي خراسان شمالي، جنوبي و رضوي برگزار ميشود.
او هدف از برگزاري اين جشنواره را بسترسازي و فرهنگسازي براي هنرمندان استان به منظور توليد آثار هنري ذكر كرد.
۲۱آبانماه سالروز تولد نيمايوشيج پايهگذار شعر نو درايران
تهران ، خبرگزاري جمهوري اسلامي
داخلي. فرهنگي. روز شمار ادبيات. نيمايوشيج.
فردا ۲۱آبان ماه و دوازدهم نوامبر است، ۱۰۱سال پيش در چنين روزي "علي اسفندياري" معروف به نيما يوشيج به سال ۱۲۷۶در "يوش" دهي از بخش نور در شهر آمل به دنيا آمد.
وي پسر بزرگ ابراهيم نوري مردي شجاع از افراد دودمان قديمي شمال ايران بود.
نيمايوشيج در زندگينامه خود نوشته است: زندگي بدوي من در بين شبانان و ايلخانان گذشت كه به هواي چراگاه به نقاط دور ييلاق قشلاق ميكردند و شبها بالاي كوهها، ساعتهاي طولاني دور هم جمع ميشدند. از تمام دوره بچگيام به جز زد و خوردهاي وحشيانه و چيزهاي مربوط به زندگي كوچنشيني و تفريحات ساده آنان در آرامش يكنواخت و كور و بيخبري از همه جا، چيزي به خاطر ندارم.
نيما در دنباله زندگينامه خود ميافزايد: در همان دهكده كه من متولد شدم خواندن و نوشتن را نزد آخوند ده ياد گرفتم. اما يك سال كه به شهر آمده بودم، اقوام نزديك، مرا به همپاي برادر كوچكترم (لادبن) به يك مدرسه كاتوليك فرستادند.
براساس آنچه كه گفته شد، نيما تا ۱۲سالگي در يوش به سر برد و بعد از آن به تهران آمد، دوره دبستان را در مدرسه "حيات جاويد" گذراند.
پدر نيما شبها "سياق" و مادرش كه حكاياتي از هفت پيكر نظامي و غزلياتي از حافظ را حفظ بود، به وي آموختند.
نيما در سپيده دم جواني به دختري دل باخت و اين دلباختگي طليعه حيات شاعرانه وي شد.
او بعد از شكست در اين عشق به سوي زندگي خانوادگي شتافت و عاشق صفوراي چادرنشين شد و منظومه جاودانه "افسانه" را پديد آورد.
پدر نيما از ازدواج وي با صفورا راضي بود اما صفورا حاضر به آمدن به شهر نشد و ناگزير از هم جدا شدند و دومين شكست، او را از پاي درآورد.